Kwartaalbladen » 1954-1966 (jaargang 1, 1954) » No. 2 » pagina 7-8

De Bangerter familie Balk

Wie enigszins met de fruitteelt in de Bangert - ander Blokker en Zwaag gelegen - op de hoogte is, weet ongetwijfeld dat veel leden van de uitgebreide familie Balk hierbij een rol hebben gespeeld en nog steeds spelen.
Toch is dit niet altijd zo geweest. De ontwikkelingsgeschiedenis van de Bangert is vrijwel een gesloten boek, maar toch weten wij wel, dat dit gebied in zeer beperkte omvang zeker meer dan drie eeuwen oud is. Maar de grote uitbreiding vond plaats gedurende de laatste honderdvijftig jaar en het merkwaardige is nu, dat de familie Balk hierbij een zeer grote plaats inneemt.
Het familie-onderzoek levert hiertoe de sleutel.

Omstreeks 1700 woonde te Schellinkhout de predikant Ds. Henricus Balk. Hij was uit een echte predikantenfamilie; zijn vader, Ds. !saak Balck, afkomstig uit Rotterdam of Gouda, was lang dominee te Garderen en later te Monnickendam, waar hij op 25 jan. 1691 overleed. Zijn zoon Henricus studeerde te Harderwijk en trouwde, eenmaal kandidaat te Schellinkhout, met Magtilda Mulerius, een dochter van een Harderwijker prafessor. Zijn vrouw was uit een zeer beroemd geslacht; onder haar voorouders, die tot ong. het jaar 1000 bekend zijn, telt zij professoren, burgemeesters van hoofdsteden, voorname adel en wat al niet meer.
Ds. H. Balk overleed te Schellinkhout op 20 maart 1707; zijn weduwe, die twee jeugdige zoons had, hertrouwde spoedig met de schoolmeester en koster van Oosterblokker, Jan Jansz. Dekker. Haar jongens kregen blijkbaar van hun stiefvader een goede opleiding; de oudste Johannes, geboren te Schellinkhout op 13 okt. 1697, bracht het tot burgemeester van Venhuizen en heeft een uitgebreid nageslacht, waarvan er nog verscheidene in onze omgeving wonen.
De jongste echter, Nicolaas, te Schellinkhout op 2 nov. 1698 geboren, wordt in 1721 genoemd als schoolmeester en koster te Westerblokker. Op 14 nov. trouwde hij met mej. Marij Jacobs uit Oosterblokker. We weten weinig van hem, een zoon en twee dochters trokken naar Wijdenes en zijn tweede zoon, Jacob, volgde hem op toen hij in de winter van 1755 overleed.
Jacob Balk trouwde te Oosterblokker op 29 jan. 1758 met Geertje Kaning. Vrijwel een halve eeuw bleef hij te Westerblokker een vooraanstaand man, niet alleen door zijn werkzaamheden als schoolmeester en koster, maar ook door zijn vele nevenbaantjes en zijn ongebreidelde liefde voor het Oranjehuis. Daarbij was hij een geweldige driftkop. Vooral de laatste tien jaren van de 18e eeuw waren voor hem een marteling; de kerkelijke archieven hebben vele bladzijden gewijd aan de moeilijkheden, die ze met hun koster en schoolmeester beleefden. Intussen was hij kleine grondbezitter geworden en ongetwijfeld enigszins bemiddeld.

Van zijn twee zoons en twee dochters is de meest bekende geworden Wouter Balk, die te Westerblokker geboren werd omstreeks 1765. Deze trouwde op voor die tijd wat laat, want wij lezen in het lidmatenregister van Westerblokker het volgende: Wouter Balk is deze in Mey getrout met Geertie Jans Vormerse en in de Bangert gaan wonen.
Hier hebben wij dus de overgang naar de Bangerter fruitteelt. Wouter trouwde n.l. op 20 april 1794 met Geertje Jans Groot, de dochter van Jan Vormersz. Groot en Aaltje Sijmens Gons. De beide schoonouders waren geboren en getogen Bangerters en beiden uit een tuindersfamilie. Hier kwam Wouter dus introuwen en deze Wouter is het geweest, die de grote uitbreiding van de Bangert beleefde en er vrij zeker een zeer grote rol in speelde.
Dit blijkt overduidelijk als wij van zijn tien kinderen de zes jongens opnoemen met hun latere beroep. In volgorde zijn het:

Jacob Balk, tuinman in de Bangert, Blokker; geb. 29 juli 1795, getrouwd met Trijntje Bregger.
Jan Balk, tuinman in de Bangert, Zwaag; geboren 26 juni 1797, getrouwd met Aafje Koster. Van de vele nakomelingen van de zes gebroeders Balk, voor het grootste deel in de vorige eeuw als Bangerter tuinders werkzaam, willen wij slechts één nakomeling van Jan Balk en Aafje Koster noemen. Hei is Willem Balk, geboren op 7 december 1871 te Bangert-Zwaag en daar overleden op 13 juli 1913; in Abbekerk op 27 april 1893 getrouwd met Judina Geertrui Rol. Willem Balk was niet alleen een Bangerter fruitkweker (Pomona te Zwaag), maar de eerste tuinbouwvakonderwijzer en bekend voorman op het terrein van de fruitteeltorganisatie. Hij gaf de stoot tot oprichting van de fruitveilingen te Zwaag en Blokker. De gehele Nederlandse fruitteelt heeft aan hem zeer veel te danken.
Vromer Balk, tuinman in de Bangert, Blokker; geb. 9 juli 1801, voor de eerste keer getrouwd met Antje Koster, daarna met Trijntje Zeilemaker.
Klaas Balk, tuinman in de Bangert, Blokker; geb. 10 dec. 1802, getrouwd met Marijtje van Wijk.
Hendericus Balk, tuinman in de Bangert, Blokker; geb. 9 sept. 1806, getrouwd met Dieuwertje Heuvel.
Pieter Balk, tuinman in de Bangert, Blokker; geb. 16 aug. 1809, getrouwd met Lysbet Nooi.

Behalve deze zes zoons is er nog een schoonzoon van de oude Wouter Balk in de Bangert tuinder geweest. Geertje Balk, geb. 21 febr. 1799, trouwde met Lodewijk Demmedaal. De fam. Demmedaal is in de Bangerter tuinbouwkringen ook al reeds anderhalve eeuw geen onbekende.

= 2022 (63e jg.) #
= 2021 (62e jg.) #
= 2020 (61e jg.) #
= 2019 (60e jg.)
= 2018 (59e jg.)
= 2017 (58e jg.)
= 2016 (57e jg.)
= 2015 (56e jg.)
= 2014 (55e jg.)
= 2013 (54e jg.)
= 2012 (53e jg.)
= 2011 (52e jg.)
= 2010 (51e jg.)
= 2009 (50e jg.)
= 2008 (49e jg.)
= 2007 (48e jg.)
= 2006 (47e jg.) #
= 2005 (46e jg.)
= 2004 (45e jg.)
= 2003 (44e jg.)
= 2002 (43e jg.) #
= 2001 (42e jg.)
= 2000 (41e jg.) #
= 1999 (40e jg.) #
= 1998 (39e jg.) #
= 1997 (38e jg.)
= 1996 (37e jg.) #
= 1995 (36e jg.) #
= 1994 (35e jg.) #
= 1993 (34e jg.)
= 1992 (33e jg.)
= 1991 (32e jg.) #
= 1990 (31e jg.)
= 1989 (30e jg.) #
= 1988 (29e jg.)
= 1987 (28e jg.)
= 1986 (27e jg.)
= 1985 (26e jg.) #
= 1984 (25e jg.) #
= 1983 (24e jg.) #
= 1982 (23e jg.) #
= 1981 (22e jg.) #
= 1980 (21e jg.) #
= 1979 (20e jg.) #
= 1978 (19e jg.) #
= 1977 (18e jg.) #
= 1976 (17e jg.) #
= 1975 (16e jg.) #
= 1974 (15e jg.) #
= 1973 (14e jg.) #
= 1972 (13e jg.) #
= 1971 (12e jg.) #
= 1970 (11e jg.) #
= 1969 (10e jg.) #
= 1968 (9e jg.) #
= 1967 (8e jg.) ##
= 1954-1966 (1e-7e jg.) ##