Westfriese families
Westfriese Families

Kwartaalbladen » 1954-1966 (jaargang 1, 1954) » No. 2 » pagina 9-10

Dubbele namen in West-Friesland

In onze omgeving komen meerdere dubbele achternamen voor, die een echt Westfriese klank hebben. Wanneer wij nagaan wanneer en hoe deze namen zijn ontstaan, kunnen wij opmerken, dat de meeste dateren uit de eerste helft van de vorige eeuwen dat ze meestal de bedoeling hadden een uitstervende naam van de vrouw of van haar vader in stand te houden. Soms zal het geldbezit hieraan ook wel niet vreemd zijn geweest of een door de schoonvader niet gewenst huwelijk.

Het is ook mogelijk, dat men een toevallig gebruikte dubbelnaam - zoals dit in België thans nog regelmatig voorkomt - geleidelijk zo vanzelfsprekend vond dat men deze naam officieel liet vastleggen. Dit laatste was na de invoering van de Burgerlijke Stand - omstreeks 1812 - niet meer zo gemakkelijk; voor naamswijziging was een Kon. Besluit nodig en daaraan vooraf ging een vrij langdurig en kostbaar onderzoek. Dit heeft ongetwijfeld het invoeren van dubbelnamen belangrijk beperkt.

Wij stellen ons voor om enkele van de meest voorkomende dubbelnamen in ons blad te behandelen en beginnen met die van Oostwoud Wijdenes en van Wijdenes Spaans. In de 9e bundel van het Historisch Genootschap heeft dr. F. Wijdenes Spaans een uitvoerige geslachtslijst opgenomen van zijn voorvaderen waaruit blijkt, dat Aafje Velius, de kleindochter van de zeer bekende Hoornse dokter en geschiedschrijver (de Kroniek van Hoorn) Theodoor Velius, trouwde met Gerbrand Wijdenes te Opperdoes. Deze leefden omstreeks 1650 in Opperdoes. Achtereenvolgens kwamen nu de volgende generaties: Maarten Gerbrandsz Wijdenes met Dieuwertje Jacobs (omstreeks 1690);
Gerbrandt Maartensz Wijdenes met Aaltje Cornelis Horn op 3-7-1729 te Twisk - Cornelis Gerbrandsz Wijdenes met Trijntje Jans Bakker (omstreeks 1760).
Uit dit laatste huwelijk werd in 1766 geboren Maarten Cornelisz Wijdenes. Deze trouwde met de jongste dochter van burgemeester Jan Jansz Oostwoud te Abbekerk. Jan Oostwoud was een invloedrijk man; behalve burgemeester van Abbekerk was hij ook secretaris van de Vier Noorder Koggen en hoogheemraad van de Hondsbosse. Zijn familiewapen komt dan ook op de kaart van de Hondsbosse van 1650 voor.
Uit dit huwelijk van Maarten Wijdenes en Antje Oostwoud werden onder meerdere kinderen op 13 augustus 1804 te Abbekerk geboren tweelingen, de zoontjes Jan en Cornelis, gedoopt te Abbekerk op 19 augustus 1804. Jan werd vernoemd naar grootvader Oostwoud, maar heeft deze nooit gekend, want burgemeester Oostwoud was reeds in 1782 overleden.
Vermoedelijk werd Jan reeds in de omgang genoemd Jan Oostwoud Wijdenes. Deze naam werd officieel vastgesteld toen op zijn request bij Koninklijk Besluit van Willem III op 13 dec. 1865 nr. 54 aan de landeigenaar Jan Oostwoud Wijdenes te Hoorn vergunning werd gegeven de doopnaam Oostwoud tot geslachtsnaam Oostwoud-Wijdenes te veranderen.

De oudste zuster van Jan Oostwoud-Wijdenes, Antje Oostwoud, geboren 7 nov., 1802 te Abbekerk, volgde spoedig het voorbeeld van haar broer, al was het dan pas officieel na haar overlijden. Zij trouwde nl. voor de tweede keer met Pieter Jacobsz Spaans te Grosthuizen en uit dit huwelijk werd geboren Cornelis Spaans. Bij K.B. van 9 september 1879 nr. 23, werd aan Cornelis Spaans, geboren te Avenhorn op 15 aug. 1839, de naam Wijdenes toegevoegd.
Vooral zijn zoon, Cornelis Wijdenes Spaans Jr., werd zeer bekend in onze streek. Deze toch was de burgemeester van Anna Paulowna, tevens dijkgraaf van de Anna Paulownapolder en vanaf de oprichting de eerste dijkgraaf van het Hoogheemraadschap Noordhollands Noorderkwartier.


© 1954-2024 | Westfriese Families | E-mail | Sitemap
"Die zijn voorgeslacht niet eert, is zijn eigen naam niet weerd."

Westfries Genootschap