Kwartaalbladen » 1954-1966 (jaargang 1, 1955) » No. 5 » pagina 24-26

Sluis en Groot

Westfriese namen van betekenis.

De oudste sporen-Sluis vinden we in Hauwert, waar IJsbrand Sluis aan het einde van de 18e eeuw lid van de kerkeraad is.
In hoeverre deze tak Sluis (met i) verwant is aan de andere tak Sluys (met y) moet nog worden uitgeplozen...... Intussen, de kleinzoon van IJsbrand: Pieter Evertsz. Sluis trekt naar Andijk en trouwt daar in 1823 met Aafje Nannes' Groot. Daar worden voor het eerst de later beroemde namen saamgevoegd.

De stam Groot gaat terug tot Cornelis Teunisz. Groot of "Straetsman", die op 1 Mei 1667 te Andijk trouwt met Stijn Pieters' Scoenmaacer. Hun zoon heet in de kerkelijke archieven steeds "Streetsmans Maarten". Dit opent wijde perspectieven: Straetman dat is Straatvaarder, een koopvaarder die door de Straat (van Gibraltar) de Middellandse Zee invaart om terug te keren met rijke retourvracht: specerijen, dadels, porselein, zijde...... enz...... belaagd en beloerd door zee-piraten als Simon de Danser, Soleiman Bey, Claes Compaen......

Maar we hadden het nu over Sluis en Groot. Als echte "pater familias" mag wel gelden NANNE JANSZ. GROOT 1771-1855. Hij trouwt in 1799 te Andijk met LIJSBETH JANS' KORT, "Loip Kort" op z'n Westfries en wordt vader van een groot gezin; tussen 1799 en 1823 worden ze ventien kinderen geboren, waarvan er twaalf tot een huwelijk komen! Vader Nanne heeft dus wel enige zorgen om al die monden open te houden! Hij is tuinbouwer van beroep, in de zomer teelt hij zijn zaden en in de winter trekt hij er op uit...... te voet, met een zware mand op zijn rug en probeert zijn zaden te verkopen in en zelfs buiten de provincie.

Wanneer dat precies begonnen is, weten we niet, maar in een lijst van 1813 wordt hij reeds "Grainier" genoemd. Hij is met recht de pionier van de Westfriese zaadhandel. Later komen ook zijn zonen in de zaak en breidt de handel zich meer en meer uit. Als "Bub-Nanne" ("Groffader-Nanne") in 1855 sterft, verdelen de zonen het afzetgebied provinciegewijs. Het is dan allemaal nog binnenlandse handel.

Pieter Sluis ziet zich bij die verdeling Gelderland, Overijssel en Zeeland toegewezen. Hij is dan 56 jaar en het zijn vooral zijn zonen, Nanne en Jacob, die de handel sterk stimuleren. Nanne Sluis is wat men noemt een "rokje", een echte durfal met een sterke body. Als jongen van 17 jaar heeft hij zich reeds per abuis in de hand geschoten en nu moet hij zich zijn verdere leven met één hand zien te redden. En hij redt zich best! Op 10 April 1862 trouwt hij met Marijtje Schuurman en reeds in het eerste jaar van zijn trouwen gaat hij naar Engeland.

Hier begint de export van Westfriese zaden, die later zo'n een geweldige vlucht zal nemen!

NANNE SLUIS en NANNE GROOT richten op 1 Juli 1867 te Andijk de firma "Sluis en Groot" op, een bescheiden begin van een wereldzaak! Nanne Groot trouwt het volgende jaar met Antje Schuurman en als acht jaar later ook Simon Groot, gehuwd met Grietje Schuurman, toetreedt, is de firma wel door hechte banden "gloënde aaneengesmeed", om met Vondel te spreken..... Inmiddels heeft de firma behoefte aan expansie: Andijk is te klein en te slecht bereikbaar: het oog is op Enkhuizen gericht, daar is de straatweg die de stad met de wereld verbindt, daar zijn ook plannen voor een nieuwe spoorweg, die overigens pas in 1884 komt...... Nu zijn we 1872 en "Sluis en Groot" verhuist met hebben en houen, (ook met personeel) van Andijk naar Enkhuizen. Daar komt "de firma" zoals de tuinders zeggen, tot grote bloei.

Intussen is een andere zoon van Pieter Evertsz. Sluis nog te Andijk gebleven. Ze noemen hem daar "zwarte Jaap" naar zijn zware ringbaard en ter onderscheiding van een andere Jacob Sluys, die "lange Jaap" wordt genoemd. "Om mekaar niet in de wiele te raaien", verdelen de beide broers Jacob en Nanne Sluis Europa in twee helften, ze knippen de kaart doormidden of ze Fuerst Bismarck in eigen persoon zijn; Jacob krijgt Duitsland en Nanne heel Oost-Europa met Rusland en wat er nog verder "Oost�p" mag liggen. En dat gebeurt allemaal in een klein kamertje te Andijk...... op 1 Juli 1868. Weldra komen ook hier de zonen in de zaak en "de jongens van zwarte Jaap" zijn voor geen kleintje vervaard! De oudste, Pieter, trekt naar Amsterdam. Hij neemt een klein zaadwinkeltje over, N. Z. Voorburgwal 258, v/h Eversdijk & Co., specialiseert zich in vogelzaden en is de grondvester van de bekende wereldfirma P. Sluis te Weesperkarspel. De overige broeders houden het bij de tuinzaden. In 1879 verhuizen ook "de gebroeders" zoals de firma populair heet naar het Westeinde van Enkhuizen en het is vooral de kleinzoon van "zwarte Jaap": Jacob Joost, 1888-1952, die van Sluis-brothers een zaak van wereldfaam gemaakt heeft.

Tenslotte geven we nog een kwartierstaat van NANNE SLUIS Pz., waarin uiteraard ook de kwartieren-Groot voorkomen.

1. NANNE SLUIS Pieterszoon, 1834 - 1925, gehuwd te Andijk 10 April 1862 met Marijtje Schuurman.
2. Pieter Evertszoon Sluis, 1799 - 1868 gehuwd te Andijk op 19 Jan. 1823 met:
3. Aafje Nannesdochter Groot, 1799 - 1873.
4. Evert IJsbrandszoon Sluis,     - 1819, gehuwd met:
5. Dieuwertje Herkesd. Dekker,      - 1841.
6. NANNE JANSZOON GROOT, 1771 - 1855 gehuwd te Andijk op 13 jan. 1799 met:
7. LIJSBETH JANSD. KORT, 1779 - 1858.
8. IJsbrand Sluis te Hauwert gehuwd met:
9. ........................
10. Herke Dekker te Hauwert, gehuwd met:
11. ........................
12. Jan Nannesz. Groot, 1734? - 1820, gehuwd te Andijk op 27-1-1760 met:
13. Aafje Pietersd. Boeyer, 1735 - 1785.
14. Jan Teeuwisz. Kort, 17   - 1782, gehuwd te Andijk op 21 jan. 1776 met:
15. Elsje Jacobsd............., 1745 - 1812.
24. Nanne Maartensz. "Schilderman",      - 1764, gehuwd met:
25. Aafje Groot.
26. Pieter Pieterszoon Boeyer, 1709 - 1778, gehuwd te Andijk op 3-1-1734 met:
27. Bregt Jansdochter.........,     - 1779.
28. Teeuwis Pietersz. Kort,      - 1790, gehuwd te     op 29-1-1741 met:
29. Grietje Hermensd. Swagerman, na 1794.
48. Maerten Cornelisz. "Streetsmans' Maerten", 1668 -     trouwt te Andijk op 6 jan. 1697 met:
49. Trijn Nannesdochter.............
52. Pieter Pietersz. "Booyer",      - 1748, gehuwd met:
53. Jannetje Freekse (van Grootebroek)
56. Pieter Harmensz. Kort, 1684 - 1761, gehuwd te Andijk op 18-1-1705 met:
57. Griet Jansdochter................,      - 1739.
58. Hermen Pietersz. Swagerman, 1674 - 1731, gehuwd te Andijk (2e) 27 dec 1716 met:
59. Trijn Cornelisd. (wed.)
96. Cornelis Teunisz. Groot of Straetsman, gehuwd te Andijk op 1 mei 1667 met:
97. Stijn Pietersd. Scoenmaacer.
116. Hermen Pietersz. Kort, 1653 - 1732, gehuwd te Andijk op 3-2-1675 met:
117. Griet Jacobsd................ "van Broekoort".
232. Pieter Hermansz. gehuwd met:
233. Alit (Alijd) Herms.

Andijk-Oost, aug. 1955. Piet Kistemaker.

= 2022 (63e jg.) #
= 2021 (62e jg.) #
= 2020 (61e jg.) #
= 2019 (60e jg.)
= 2018 (59e jg.)
= 2017 (58e jg.)
= 2016 (57e jg.)
= 2015 (56e jg.)
= 2014 (55e jg.)
= 2013 (54e jg.)
= 2012 (53e jg.)
= 2011 (52e jg.)
= 2010 (51e jg.)
= 2009 (50e jg.)
= 2008 (49e jg.)
= 2007 (48e jg.)
= 2006 (47e jg.) #
= 2005 (46e jg.)
= 2004 (45e jg.)
= 2003 (44e jg.)
= 2002 (43e jg.) #
= 2001 (42e jg.)
= 2000 (41e jg.) #
= 1999 (40e jg.) #
= 1998 (39e jg.) #
= 1997 (38e jg.)
= 1996 (37e jg.) #
= 1995 (36e jg.) #
= 1994 (35e jg.) #
= 1993 (34e jg.)
= 1992 (33e jg.)
= 1991 (32e jg.) #
= 1990 (31e jg.)
= 1989 (30e jg.) #
= 1988 (29e jg.)
= 1987 (28e jg.)
= 1986 (27e jg.)
= 1985 (26e jg.) #
= 1984 (25e jg.) #
= 1983 (24e jg.) #
= 1982 (23e jg.) #
= 1981 (22e jg.) #
= 1980 (21e jg.) #
= 1979 (20e jg.) #
= 1978 (19e jg.) #
= 1977 (18e jg.) #
= 1976 (17e jg.) #
= 1975 (16e jg.) #
= 1974 (15e jg.) #
= 1973 (14e jg.) #
= 1972 (13e jg.) #
= 1971 (12e jg.) #
= 1970 (11e jg.) #
= 1969 (10e jg.) #
= 1968 (9e jg.) #
= 1967 (8e jg.) ##
= 1954-1966 (1e-7e jg.) ##