▲

Kwartaalbladen » 1954-1966 (jaargang 1, 1955) » No. 6 » pagina 33-38

De zgn. landelijke tak van het geslacht Semeyns

In onze vorige nummer was opgenomen een artikel van de heer Melchior over de inhoud van het prachtwerk "Het Privilege Semeyns".
De stamvader, bekend als de "Oude Semeijn", Simon Meindertsz., was evenals zijn vrouw Rykele Frederlks Swa(e)rt, zeer gefortuneerd. Van hun 8 kinderen waren het de drie zoons Meinert, Pieter en Jacob, die ten tijde van de bevrijding van het Spaanse juk de opstand op onbekrompen wijze met hun geldmiddelen steunden; het gevolg was, dat toen de opstand tot een goed begin had geleid, zij voor hun nakomelingen begiftigd werden met het befaamde privilege. Maar meer dan in deze stellen wij belang in de nakomelingen van de jongste zoon Gerbrandt, zoutzieder en lakenkoper te Enkhuizen.
Zijn nakomelingen worden genoemd "de landelijke tak" en het is merkwaardig dat inderdaad alleen zijn nageslacht zich op het Westfriese platteland heeft gevestigd en verspreid tot in onze dagen toe. De oorzaak hiervan is ongetwijfeld gelegen in de omstandigheid dat de kleinzoon van Gerbrandt en Meinu Hermans, Paulus Frederiksz Semeijn, de eendenkooi – nog steeds bestaand – te Zwaagdijk stichtte, en van daaruit zijn de nakomelingen op het platteland verspreid.

De grootouders Gerbrandt en Meinu hadden slechts een dochter, Lysabeth (te Enkhuizen begraven 2-9-1652). Deze trouwde met de zoutzieder Freek Freeksz Keetman (of "Krimpen") in september 1601 te Enkhuizen. Hun kinderen kregen alle de naam Semeijn en het is hun jongste zoon Paulus Frederiksz Semeijn, wijnkoper te Enkhuizen, getrouwd met Hendrikje Hendriks Wegewaert (uit het beroemde klokkengietersgeslacht!), die, te samen met Jan Hendriksz van Loosen op een stuk land de "Smeerweid" te Zwaagdijk (tussen de Zwaagdijk en de Leek) in 1658 de eendenkooi stichtte. Vanaf die tijd tot 1830 is deze "Vogelcoye" in handen van de Semeinsen geweest en daarna nog een eeuw van de fam. Groot. Een en ander is door de heer Brouwer beschreven in dl. IX van de bundel Hist. Gen. Oud Westfriesland (1935, blz. 116-120). Paulus Semeijn en Jan van Loosen behoorden tot de Enkhuizer regenten en zonder veel moeite verkregen zij de voor de kooi benodigde rechten die nog geëerbiedigd worden.

Nu wil het geval, dat de nakomelingen van Paulus uit de 17e en 18e eeuw door ons commissielid Kistemaker al vroeger zijn verzameld en het is een genoegen ze hier te kunnen opnemen. De velen, die aan de Semeinsen verwant zijn, kunnen op deze wijze gemakkelijk deze verwantschap tot in het begin van de 16e eeuw terugwerken. Eerst geven wij nog even een overzicht van de oudste geslachten:

I.
Simon Meindertsz ("Oude Semeijn"), ov. 1581/'88 x vóór 1532 Rykele Frederiks Swa(e)rt.

II.
Gerbrandt Simonsz Semeijn x (1580/'84) Meinu Hermans.

III.
Lysabeth Semeijn, begr. Enkhuizen 2-9-1652, x Enkh. sept. 1601 Freek Freeksz Keetman (alias Krimpen), begr. Enkh. 19-3-1646.

IV.
Simon Fredericksz Semeijn begr. Enkh. 14-12-1669, x 1626 Willempje Hendrikz, begr. Enkh. 4-9-1649.

V.
Paulus Frederiksz Semeyn, do. Enkh. 29-5-1612.

Paulus Semeyn heeft drie kinderen gehad, welke nakomelingen hebben. Allen werden te Enkhuizen geboren. De oudste, Hendrik, in 1637; hij trouwde met de regentendochter Meinu Pan en kreeg, als wijnkoper te Enkhuizen, meerdere kinderen, waarvan weinig bekend is. De familie ziet er aldus uit:

VI. Hendrik Paulusz. Semeyn, geb. 1637, ov. 1679, x 1658 Meinu Pan, geb. 1639, ov. 1701. Kinderen:
Jan. geb. Enkh. Wiberig Paulus Hendrikje Frederik Trijntje Pietertje	1658 1663, ov. 1720 1666 1670, ov. 1726 1673 (te Riga "Factoor") 1647 (x 1708 Jan van Loosen, ov. 1713) 1679, ov. 1729.

Het tweede kind was een dochter, Meynou, gedoopt te Enkhuizen 12-2-1640; deze trouwde op 16-3-1670 met de weduwnaar Albert Kikkert, die als zeilmaker in 1682 naar "'t Eierlant" vertrok en daar overleed 15-11-1697; Meinou werd begraven op 11-12-1679.
Tenslotte is het derde kind, Gerbrand, gedoopt te Enkhuizen 27-9-1643, voorbestemd om de stamvader van de Westfriese Semeinsen te worden; hij was de eerste kooiboer op de Zwaagdijker eendenkooi die hij van zijn vader erfde. Hij trouwde te Enkhuizen in 1674 met Antje Lourens; in 1677 vertrok hij met attestatie van Enkhuizen naar Wervershoof; zijn oudste dochter, Hendrikje, werd in 1675 te Enkhuizen geboren (trouwde met Jan Cornelisz Kistemaker), maar zijn 7 (of 8) volgende kinderen op de kooiboerderij. Hieronder waren 5 (of 6) zoons, waarvan er 3 (of 4) tot stichting van een gezin kwamen. Het gezin ziet er aldus uit:

VII. Gerbrand Paulusz. Semeyns, do. Enkh. 27-9-1674, x Enkh. 9-12-1674 Kinderen:
Hendrikje	g. 31-5-1675	Enkhuizen	(x Jan Corn. Kistemaker)
Paulis	g. 22-11-1676	Wervershoof	(x Cornelisje Wiggers)
Louwris	21-8-1678	"	(1x Trijntje Eenighenburg
			2x Cornelisje Dirks)
Frederik	3-11-1680	"
Cornelis	28-2-1683	"
Trijntje	10-2-1686	"
Frederik	29-8-1687	"	(x Trijn Cornelis)
Pieter	??	"	(x Trijn Pieters)

Blijkbaar volgens vaste regels volgde zijn oudste zoon hem als kooiboer op. Deze stichtte een gezin, waar 10 kinderen werden geboren; vijf ervan, waarononder twee zoons, brachten het weer tot een gezin. De gegevens volgen hier.

VIII. Paulus Gerbrantsz Semeijn, geb. Wervershoof 22-11-1676, kooiboer te Zwaagdijk, x Wervershoof 17-3-1709 Cornelisje Wiggers van Hauwert. Kinderen:
Gerbrand	g.	Wervershoof	17-11-1715	(x Maritje Joris)
Wigger	g.	"	16-5-1717	(x Aaltje Reyerts v.d. Veere)
Pieter	g.	"	5-3-1719	jong ov.
Antje	g.	"	22-9-1720	(x Willem Reindertsz Kooyman van Andijk)
Trijntje	g.	"	25-4-1723	(x Jan Jansz. Silver, alias Smit, Grootebroek)
VIII. Laurens Gerbrantsz Semeijn, Wervershoof 21-8-1678, 1e x Wervershoof 9-1-1707 Trijntje Cornelis Eenighenburgh uit Sijbecarspel. Kinderen:
Gerbrand	g.	Wervershoof	20-3-1707	(x Etje Jans)
Antje		"	20-3-1707
2e x Wervershoof 7-3-1723 Cornelisje Dirks van Swaagdijk. Kinderen:
Maartje	g.	Wervershoof	21-1-1725
Dirk		"	9-6-1726	(x Antje Pieters Koster)
VIII. Frederik Gerbrantsz Semeijn. geb. Wervershoof 29-8-1687, x 1715 Trijn Cornelis. Kinderen:
Trijntje	g.	Hoogkarspel	28-5-1719
Cornelis		"	23-2-1721
Cornelis		"	28-3-1723
VIII. Pieter Gerbrantsz Semeijn (waarschijnlijk broer van Frederik enz.) x Wervershoof 6-12-1711 Trijn Pieters van Hoogkarspel (weduwe). Kind:
Gerbrant	g.	Wervershoof	26-10-1712.
Van de 9e generatie, die in het midden van de 18e eeuw leefde, hebben wij gegevens over twee zoons van de Zwaagdijker kooiboer Paulus Gerbrandsz en ook over twee zoons van zijn broer, Laurens Gerbrantsz. waarvan die van Gerbrant uit het eerste en van Dirk uit het tweede huwelijk. Wij beginnen met Gerbrand, de oudste zoon van de kooiboer Paulus en Cornelisje Wiggers van Hauwert. IX. Gerbrand Paulusz. Semeyn. geb. Wervershoof 17-11-1715. "in de vogelkooij" x Wervershoof 4-5-1760 (als "jongeman"!) Maritje Joris. Kinderen:
Paulus		Wervershoof	29-3-1761	(jong ov.)
Trijntje		"	3-10-1762
Crelisje		"	8-3-1764	(x Klaas Haringbuizen)
Paulus		"	29-12-1765	(x Ariaantje Wagemaker)
Joris		"	24-5-1767	(jong ov.)
Aafje		"	5-6-1768
Joris		"	28-1-1770
Crelis		"	13-10-1771
De broer van Gerbrand, Wigger. woonde eerst te Wervershoof, vanaf 1744 te Andijk en vanaf 1773 in het "Veldthuys" te Oostwoud. IX. Wigger Paulusz Semeijns. geb. Wervershoof 11-5-1717, ov. Oostwoud 19-11-1777, x Wervershoof 18-1-1739 Aaltje Reijers "van de Weere", geb. Hoogkarspel. ov. Oostwoud 15-4-1800. Kinderen:
Paulus (x 5-11-1780 Grietje Klaas)
Cornelisje		Wervershoof	10-9-1741	x Arie Koster. ov. Hoogkarspel 3-9-1826.
Crelis (te Oostwoud op 24-6-1783; naar Oudkarspel 30-5-1784).
Uit het huwelijk van Laurens met Trijntje Eenigenburgh zijn van Gerbrand (één van de tweelingen van dit echtpaar) de volgende gegevens bekend: IX. Gerbrand Lourensz. Semeijn. geb. Zwaagdijk 20-3-1707, x Hoogkarspel 22-12-1737 Etje Jans. gedoopt Zwaagdijk 23-4-1741. Kinderen:
Trijntje, ged. Hoogkarspel 12-2-1747.
IJtje, x HoogkarspeI 12-4-1772 Pieter Prsz. Kuiper van Grootebroek
Louris, ged. Enkhuizen 19-3-1752, x 1775 Trijntje Pieters Swagerman.
Aafje, ged. ong. 1765, x Hoogk. 19-2-1792 Cornelis Fokx, wedn. te Hoogkarspel
Uit het tweede huwelijk van Laurensz met Trijn Dirks stamt: IX. Dirk Laurensz. Semeijn, geb. Wervershoof 9-6-1729, ov. Zwaagdijk 22-4-1784, trouwt 1e x Wervershoof 19-4-1750 Trijn Dirks (van Opperdoes). Kinderen:
Lourens geb. 24-11-1754
Lourens geb. 21-3-1755
2e x Hoogkarspel 17-12-1758 Antje Pieters Koster (van Binnewijzend). Geen kinderen bekend. 3e x Hoogkarspel 5-2-1769 Trijntje Evers Klomp (van Wijdenes). Kinderen:
Antje, ged. Hoogkarspel 31-10-1773, x Andijk 1799 Cornelis Visser.
Evert, ged. Hoogkarspel 24-9-1775, x Jantje Met.
Tenslotte volgen hier nog een drietal gezinnen uit de 10e generatie, die op het eind van de 18e eeuw leefden. X. Paulus Gerbrandsz Semeijn, geb. Wervershoof 29-12-1765, x Wervershoof 12-10-1804 Ariaantje Dirks Wagemaker (uit Wieringen). Kinderen:
Gerbrand, geb. Wervershoof 28-10-1806, ov. (in het water verdronken) 1808. Dirk, geb. Wervershoof 14-5-1808, ov. 1808.
Gerbrand, geb. Wervershoof 24-11-1812, x Jannetje Koster.

X.
Paulus Wiggertsz. Semeijn, x Oostwoud 5-11-1780 Grietje Klaas van Oostwoud.
Geen kinderen bekend.

X.
Lourens Gerbrantsz. Semeijn, ged. Enkhuizen 19-3-1752, x Hoogkarspel 10-2-1775 Trijntje Pieters Swagerman, geb. Wervershoof 8-11-1750.

Met deze, voor ons blad wat lange lijst, zijn wij nog lang niet aan het einde van de Semeinsen, maar omdat velen beschikken over de gegevens vanaf de invoering der Burgerlijke Standregisters (1812) kan men mogelijk aansluiten met de hier verstrekte gegevens vinden. Mogelijk behandelen wij t.z.t. nog wel eens de 19e eeuwse Semeinsen, die er ook vele zijn geweest.

In brede takken is er belangstelling voor deze familie, maar meestal gaat deze uit naar privilegetakken. Hierover is veel strijd, vooral over de afkomst en de verbindingen met het oude adellijke geslacht Egmond. Uiteraard hebben wij meer belangstelling voor de Westfriese Semeinsen, de landelijke tak, maar terwille van hen die er meer van willen weten, noemen wij tenslotte nog de literatuur, die de laatste jaren over dit onderwerp is verschenen, zowel in de Speelwagen als in het genealogische blad Gens Nostra. Ze zijn de volgende:
S.W. Melchior, Het Enkhuizer geslacht Semeins, Speelwagen jg. 5, 1950, blz. 269.
J.F. Daarnhouwer, Nogmaals Semeyns, Speelwagen jg. 6, 1951, blz. 153.
J.F. Daarnhouwer, Een legende definitief ontzenuwd, Gens Nostra, jg. 1954, blz. 185.
J.F. Daarnhouwer, Enige kritische opmerkingen over "Het Privilege Semeyns" Gens Nostra, jg. 10, 1955, blz. 191.

---

© 1954-2024 | Westfriese Families | E-mail | Sitemap
"Die zijn voorgeslacht niet eert, is zijn eigen naam niet weerd."