▲

Kwartaalbladen » 1954-1966 (jaargang 2, 1956) » No. 2 » pagina 51-53

Het geslacht Appel

De naam Appel komt zeer verspreid in Nederland voor; mogelijk zal hierover nog wel eens wat in ons blad worden opgenomen, omdat een van onze abonnees een grote verzameling van de vele Appels bezit.
Wij bepalen ons tot de Hoogwouder naamdragers. De eerste is Dirk Appel; deze woonde omstreeks 1700 als binnenschipper en boer aan de Langereis. Ook wordt hij als burgemeester van Hoogwoud genoemd. Hij was getrouwd met Grietje Dirks; men kent van hen twee kinderen: een dochter Antje, die met Pieter Franssen trouwde en een zoon Ariën, die nader besproken wordt.
Het is niet bekend waar Dirk Appel vandaan kwam; misschien zou het rechterlijk archief hierover gegevens bevatten. Alleen weten wij, dat hij omstreeks 1730 te Hoogwoud is overleden en dat zijn vader Aarjen (Adriaan) Appel heette.

Iets meer weten wij van zijn zoon Ariën, later Adriaen genoemd. Deze werd waarschijnlijk omstreeks 1695 te Hoogwoud geboren; hij trouwde met Grietje Reiers. Zijn vrouw en hij overleden achtereenvolgens op 8-1-1761 en 21-8-1768; de grafsteen in de Hoogwouder kerk vermeldt ons deze data.
Behalve boer was Adriaen ook Schepen en Burgemeester te Hoogwoud. In 1734 kocht hij aan de Zuiderpade (polder Lagehoek) een boerderij met 25 morgen. land voor ƒ 350,--. De volgende kinderen werden te Hoogwoud gedoopt:
Dirk 25-12-1729
Dirk 4-11-1731
Dirk 1-8-1734 (volgt hierna)
Pieter 5-8-1736
Trijntje 1740
De derde zoon Dirk trouwde met Lijsbeth Claesd. Cobbes (later Koppes genoemd), ongetwijfeld uit Aartswoud afkomstig. Hij woonde aan de Zuiderpade en was veehouder en burgemeester. Bij besluit van de Staten van Holland van 5-2-1772 kreeg hij kosteloos een stuk land in de Lage Hoek beoosten de Langereis, groot 1 m 558 r. In die tijd werden meer landerijen soms zelfs met de huizen, weggegeven, omdat ze wegens belastingschuld aan de Overheid waren vervallen. Kapitaalkrachtige gegadigden kregen deze verlaten landerijen meestal kosteloos als ze de belastingen maar betaalden. In 1796 kocht Dirk Appel een huis met 19 morgen land in de Lage Hoek voor ƒ 4500,--.

Te Hoogwoud werden de volgende kinderen gedoopt:
Ariën 21-3-1762; trouwt met Maartje Rijkes (volgt hieronder).
Grietje 22-7-1764, trouwt met Abrahem van Exter.
Klaas 30-11-1767, trouwt met Wijntje Kruit.
Dirk Appel overleed te Hoogwoud op 8-3-1802.

Grietje trouwde te Nieuwe Niedorp in 1764 met Abraham van Exter, ook een bekende naam in die omgeving. Klaas, het derde kind, trouwde in 1812 met Wijntje (ook wel Wentje) Kruit, geboren te Nieuwe Niedorp, maar bij haar huwelijk woonden haar ouders, Dirk. Kruit en Maartje Doves, te Twisk. Klaas werd boer aan de Pade en kreeg van 1813 tot 1822 daar 6 kinderen. Deze stam is nog niet verder uitgezocht.

Ariën, de oudste zoon, trouwde te Spanbroek op 31-12-1790 met Maartje Rijkes, dochter van Frederik Rijkes en Maartje Prins te Spanbroek. Dirk was boer (veehouder) aan de Zuiderpade en in 1804 ook Schepen te Hoogwoud. Hij overleed daar op 3-3-1827; zijn vrouw op 11-8-1853.
Van hun kinderen die tussen 1790 en 1814 werden geboren, noemen wij de dochters Lijsbeth en Dirkje, getrouwd met de broers Jacob en Gerrit Kos; Grietje met Simon Schermer en Marijtje met Cornelis Wit. De tweede zoon, Frederik Appel, geboren 13-4-1812, trouwde te Hoogwoud op 26-3-1840 met Antje Glas, een dochter van de Hoogwouder bakker Luitje Glas en Antje Stins. Uit dit huwelijk werden twee kinderen geboren: Luitje Appel, geboren 5-12-1840 en daar getrouwd op 24-4-1864 met Dieuwertje Groot; ze vertrokken naar Oude Niedorp. De tweede was Maartje Appel, geboren op 29-2-1843 en te Hoogwoud getrouwd op 12-10-1865 met Jan Best uit Wognum, waarheen dit echtpaar vertrok. Moeder Antje Glas overleed 15-3-1852; Frederik Appel hertrouwde in 1865 met een weduwe, Crelisje Bierman; dit huwelijk bleef kinderloos.

De oudere broer van Frederik, Dirk Appel, geboren 6-4-1809, trouwde te Hoogwoud op 10-5-1829 met Maartje Zee, te Hoogwoud geboren als dochter van Bruin Zee en Maartje van Exter, die bij het huwelijk van hun dochter boerden te Venhuizen.

Behalve boer was Dirk Appel jarenlang burgemeester van Hoogwoud. Hij kreeg een groot gezin en vele Westfriese families zullen op een of andere wijze aan hem verwant zijn. Van zijn kinderen, die een gezin stichtten, noemen wij:
Grietje geb. Hoogwoud 19-1-1830, getrouwd Hoogwoud 1848 Cornelis Pijper.
Maartje geb. Hoogwoud 20-3-1831, getrouwd Hoogwoud 1850 Jan Schermer.
Ariën geb. Hoogwoud 1-10-1836, getrouwd Hoogwoud 1855 Aafje Groot.
Bruin Zee. geb. Hoogwoud 28-4-1837, getrouwd Hoogwoud 1859 Jannetje Bakker.
Jacob geb. Hoogwoud 24-12-1838, getrouwd Abbekerk 1860 Antje Spaander.
Elizabeth geb. Hoogwoud 22-5-1842, getrouwd Hoogwoud 1861 Jacob Rooker.
Frederik geb. Hoogwoud 31-3-1846, getrouwd Hoogwoud 1870 Aaltje Goed.
Dirk geb. Hoogwoud 1850, getrouwd Hoogwoud 1870, Geertje Slagter.

Met deze huwelijken komen wij geleidelijk op het thans levende geslacht, zodat verdere uitwerking overbodig is. Merkwaardig is de naam Bruin Zee Appel; deze is vernoemd naar zijn grootvader van moederszijde, de Venhuizer boer Bruin Zee. Heel gewoon worden nu zowel voor- als achternaam tesamen als voornaam van de in 1837 geboren zoon gekozen en officieel ingeschreven in de registers van de Burgerlijke Stand!

Tenslotte kan nog vermeld worden, dat Maart je Zee overleed op 19-12-1873; Dirk Appel hertrouwde te Hoogwoud op 13-4-1876 met Debora Boudina Vetter, de weduwe van Justus Kramer. Debora Vetter was te Hoogwoud geboren in 1830 als dochter van de predikant Wolter Vetter en Pietje van der Wiele. Nog vijf jaar is Dirk Appel met haar getrouwd geweest; hij overleed te Hoogwoud op 28-9-1881.

---

© 1954-2022 | Westfriese Families | E-mail | Sitemap
"Die zijn voorgeslacht niet eert, is zijn eigen naam niet weerd."