▲

Kwartaalbladen » 1954-1966 (jaargang 3, 1960) » No. 3 en 4 » pagina 110-116

De erflater Cornelia Winkel

(vervolg jaargang 3. no. 1 en 2)

III.
Het derde kind van de ouders van erflater was Jan Winkel te Wognum. Hij trouwde te Wognum op 2-5-1819 rnet Jantje (of Jannetje) Zijp, te Twist geboren op 21-7-1798, als dochter van de boer en burgemeester Maarten Zijp en Grietje Spanjaard. Jan Winkel overleed te Wognum op 3-3-1870; Jantje Zijp aldaar op 1-1-1875.
Te Wognum werden acht kinderen geboren die alle getrouwd zijn geweest, n.l.:
1. Grietje, geb. 15-12-1821. getr. Wognurn 1841 Klaas Slagter.
2. Trijntje, geb. 30-9-1823. getr. Wognurn 1847 Dirk Semeins.
3. Klaas, geb.28-5-1825. getr. 1848 Grietje Stapel.
4. Aaltje, geb. 17-7-1828. getr. 1e x Wognum 1849 Klaas Bakker; 2e x Arien Winkel (2e x).
5. Ariaantje, geb. 28-9-1830. getr. Wognurn 1849 Pieter Groot.
6. Louweris, geb. 1-10-1834. getr. Wognurn 1856 Neeltje Zijp.
7. Jan, geb. 27-5-1836. getr. Wognurn 1858 Lijsbeth SaaI.
8. Jannetje, geb. 8-2-1838. getr. Wognurn 1858 Gerrit Spaander.

Over deze kinderen valt het volgende te zeggen:

1. Klaas Slagter was veehouder te Wognurn; hij overleed daar op 28-4-1892; zijn vrouw. Grietje Winkel, aldaar op 23-5-1900, zodat zij als erfgename opkwam.
   
   
2. Dirk Semein(s) was een loot uit het oude Westfrlese geslacht Semeins, de zgn. landelijke tak. Zijn voorouders waren o.a. kooiboeren op de bekende eendenkooi te Zwaagdijk. Hij was veehouder te Opmeer, later te Beemster, maar zowel hij als zijn vrouw, Trijntje Winkel, waren reeds vóór 1895 overleden, zodat nu voor hun in de plaats kwamen de zes, alle getrouwde, kinderen Jantje, Trijntje, Maartje, Aaltje, Ariaantje en Evert Semeins.
   
   
3. Klaas Winkel, veehouder te Wognum, trouwde daar op 30-4-1848 met Grietje Stapel. Dit echtpaar moet niet verward worden met zijn oom, Klaas Winkel te SijbekarspeI, die eveneens, voor de eerste keer, met een Grietje Stapel trouwde en voor de tweede keer met Geertje Spaander. Klaas Winkel overleed te Wognum op 2-2-1911; zijn vrouw, Grietje Stapel, was reeds te Wognum 23-3-1880 overleden.
   
   
4. Aaltje Winkel trouwde te Wognum op 4-3-1849 voor de eerste keer met Klaas Bakker, die veehouder te Heerhugowaard was en daar lang voor 1895 overleed. Zij hertrouwde met Arien Winkel, landman te Sijbekarspel en weduwnaar van Aafje Bakker; deze overleed te Benningbroek op 28-6-1891.
   Een bijzonderheid is nog dat een dochter uit het eerste huwelijk, Jantje Bakker, te Heerhugowaard geboren op 16-10-1852, te Wognum op 19-4-1872 trouwde met Pieter Winkel, zoon van Arien Winkel en Aafje Bakker, landman te Nieuwe Niedorp (zie no. IV, tweede kind) en in 1892 voor de tweede keer met Cornelis Kooy Kzn.
   
   
5. Ariaantje Winkel trouwde in 1849 met Pieter Groot, veehouder te Opmeer. Beiden waren reeds voor 1895 overleden, zodat in hun plaats kwamen hun zes kinderen, waarvan er vier getrouwd waren: Aris met Trijntje Helder, Gerrit met Cornelia Helder, Cornelisje met G. Dirkmaat en Jantje met K. Mastenbroek.
   
   
6. Louweris, later Louris genoemd, trouwde te Wognum op 27-4-1856 met Neeltje Zijp, te Wognum geboren op 26-11-1834, als dochter van de houtkoper Jan Zijp en Jannetje Spaander, al eerder genoemd. Louris was eerst boer maar ging later in de geldhandel te Hoorn. Beider geschilderde portretten zijn in het Westfries Museum te Hoorn. In 1895 leefden beiden nog.
   
   
7. Jan Winkel, landman te Wognum, trouwde daar op 28-4-1858 met Lijsbeth Saal, te Wognum geboren omstreeks 1838, als dochter van Klaas Saal en Lijsbeth Kay. In het stuk over de erfenis wordt over hen niet gesproken, maar uit dit echtpaar zijn van 1860 tot 1870 zes kinderen geboren, n.l. Jan, Jantje, Lijsbeth, Maarten, Trijntje en Klaasje Winkel.
   
   
8. Het jongste kind was Jannetje Winkel, die 1858 trouwde met Genit Spaander, veehouder te Benningbroek. Beide echtgenoten leefden nog in 1895.

IV.
De grootste nakomelingschap van de broers en zusters van erflater heeft ongetwijfeld gehad Pieter Winkel, te Sijbekarspel geboren op 29-10-1801 en daar overleden op 8-5-1856. Hij was veehouder te Benningbroek (geb. Sijbekarspel) op de boerderij "l'Espérance" en verder burgemeester van Sijbekarspel en Nibbixwoud en nog secretaris van De Vier Noorder Koggen. Vanwege zijn zeer grote invloed stond hij bekend onder de bijnaam van "Pieter Almachtig".
Hij trouwde voor de eerste keer te Sijbekarspel op 4-5-1823 met Trijntje Beemster, te Nibbixwoud geboren op 1-3-1801, als dochter van Arie Beemster en Geertje Kistemaker. Uit dit eerste huwelijk stammen vijf kinderen; 10 dagen na de geboorte van een jong overleden kind, Pieter, overleed de moeder te Sijbekarspel op 27-5-1838.
Op 31-1-1841 hertrouwde Pieter Winkel te Sijbekarspel met Jannetje Koster, te Berkhout geboren op 8-11-1813, als dochter van Jan Koster en Aaltje Smit, en als weduwe van Gerbrand Semeins, áfkomstig uit de kooiboerderij te Zwaagdijk. Uit dit tweede huwelijk zijn weer vier kinderen geboren, zodat Pieter Winkel negen kinderen naliet. Het zijn:

1. Klaas, geb. 19-6-1826, getr. Sijbekarspel 1846 Geertje Posch.
2. Arien, geb. 28-12-1827, getr. 1e x Sijbekarspel 1849 Aafje Bakker, 2e x Aaltje Winkel, weduwe van Klaas Bakker (zie no. VI, vierde kind).
3. Geertje, geb. 27-1-1830, getr. Sijbekarspe11850 Adrianus Joh. Huijgens.
4. Trijntje, geb. 28-3-1831, getr. Sijbekarspel 1852 Pieter Koeman.
5. Maartje, geb. 5-5-1834, getr. Midwoud 1854 Jacob Clay.

Hierop volgen de vier kinderen uit het tweede huwelijk:

6. Lourens, geb. 19-10-1841, getr. Blokker 1864 Grietje Schuijt.
7. Aaltje, geb. 26-11-1842, getr. Sijbekarspel 1863 Jacob Pluister.
8. Grietje, geb. 30-3-1844, getr. Avenhorn 1865 Maarten Schuijtemaker.
9. Jansje, geb.22-7-1849, getr. Sijbekarspel 1873 Gerrit D. Kant.

Over deze negen kinderen kan het volgende opgemerkt worden:

1. Klaas Winkel, de oudste, trouwde te Sijbekarspel op 26-4-1846 met Geertje Posch, te Hoogkarspel geboren. op 19-10-1826, als dochter van Jongejan Posch en Neeltje Kok. Hij was landman en gemeentesecretaris te Nibbixwoud, waar hij reeds op 11-3-1864 overleed; zijn vrouw overleefde hem zeer lang, want zij overleed op 11-5-1916. De drie uit dit huwelijk geboren kinderen kwamen op de erfenis voor; het waren:
   
   a.
   Pieter, geboren Nibbixwoud 24-9-1847, trouwde te Hoogkarspel op 1-5-1867 met Grietje Winkel, te Venhuizen geboren als dochter van Maarten Winkel en Antje Pater (zie no. V, kind 1a); ze hadden dezelfde grootouders Klaas Winkel en Trijntje Pereboom. Pieter Winkel overleed te Venhuizen (de Hout, waar hij veehouder was) op 15-5-1892 en daarom kwamen naast zijn vrouw, die voor haar zelf reeds in aanmerking kwam, ook als erfgenamen op hun beide kinderen:
   a1.
   Klaas, geboren te Venhuizen 25-9-1886, trouwde met Trijntje (genoemd Cato of Co) Haringhuizen, een dochter van burgemeester Cornelis Haringhuizen en Antje Heuvel en geboren te Oosterleek 28-1-1870. Trijntje Haringhuizen is later hertrouwd met Willem Palenstijn te Schellinkhout. Uit dit huwelijk werd in de Hout onder Hoogkarspel op 28-1-1891 geboren:
   a1a.
   Grietje Winkel, die later trouwde met Cornelis Stapel Pzn. Omdat Klaas Winkel reeds op 19-5-1892 overleed .was zijn dochtertje Grietje erfgename.
   a2.
   Antje Winkel, te Venhuizen geboren op 27-9-1871, trouwde daar in 1892 met Hennann WDhelm Frese, een vreemdeling te Venhuizen, maar desondanks hoog vereerd.
   
   b.
   Jongejan Winkel, de tweede zoon van Klaas en Geert je Posch, trouwde te Abbekerk op 144-1873 met Maartje Oostwoud Wijdenes, te Abbekerk geboren op 14-3-1854 als dochter van Maarten Oostwoud Wijdenes en Johanna Slagter. De naam Jongejan is ongetwijfeld afkomstig uit de familie Posch, waar deze merkwaardige naam zeer veel voorkomt. Hij was landman en vanaf 1898 burgemeester van Nibbixwoud. Beiden waren bij de verdeling van de erfenis in leven.
   
   c.
   Neeltje, het derde kind, trouwde te Winkel op 5-5-1872 met Jacob Kistemaker, te Spanbroek geboren op 10-3-1849, als zoon van Cornelis Kistemaker en Niesje Clay. Jacob, die landbouwer te Winkel was, overleed reeds voor 1895; Neeltje Winkel was bij de geboorte van haar eerste kind, Cornelis, reeds overleden.
   c1
   Cornelis, het enige kind dus, geboren op 4-5-1873, kwam voor de erflating op.
   
   
2. Arien Winkel, het tweede kind, trouwde voor de eerste keer te Sijbekarspel op 29-4-1849 met Aafje Bakker, te Wognum geboren als dochter van Tjade Bakker en Trijntje Spaander. Aatje Bakker overleed te Benningbroek op 5-6-1877 en Arien Winkel, die veehouder te Benningbroek (Sijbekarspel) was, daar op 28-6-1891. Na het overlijden van zijn eerste vrouw, die hem tien kinderen naliet, hertrouwde hij met Aaltje Winkel, te Wognum geboren op 17-7-1828 en weduwe van Klaas Bakker, waarbij zij zes kinderen had, waarvan er twee jong overleden. Aaltje overleefde allen, zij overleed in de Moerbeek (Nieuwe Niedorp) op 17-5-1903. Reeds eerder is zij in dit artikel genoemd (zie no. III, kind 4).
   
   
3. Geertje Winkel, het derde kind, trouwde te Sijbekarspel op 18-8-1850 met Adrianus Johannes Huijgens, de zoon van Johannes H.M. Huijgens en Grietje Stapel. De grootvader van Adrianus, Adriaan, was omtrent de eeuwwisseling als geneeskundige naar Sijbekarspel gekomen en zijn zoon Johannes was door zijn huwelijk met een boerendochter in de veehouderij terechtgekomen. Geertje Winkel overleefde haar echtgenoot, die reeds in 1870 was overleden; zij kwam als erfgename op.
   
   
4. Trijntje Winkel trouwde te Sijbekarspel op 18-4-1852 met Pieter Koeman, veehouder te Benningbroek. Uit dit huwelijk werden drie kinderen geboren waarvan de oudste, Klaas Koeman, in 1877 trouwde met Aatje Winkel, een dochter van Klaas Winkel en Grietje Stapel (zie no. III, kind 3).
   Trijntje Winkel overleed op 24-6-1857 bij de geboorte van haar derde kind; Pieter Koeman hertrouwde in 1862 met Antje Stapel, waarbij hij nog twee kinderen kreeg; opnieuw bleef alleen de oudste leven. Pieter Koeman overleed in 1921 en kwam voor zijn kinderen als belanghebbende op.
   
   
5. Maartje Winkel, het laatste kind uit het huwelijk, trouwde te Midwoud op 23-4-1854 met Jacob Clay, te Midwoud geboren op 1-1-1832, als zoon van Willem Clayen Trijntje Houter. Hij was veehouder in Baarsdorpermeer (Berkhout); in 1895 waren beiden nog in leven.
   
   
6. Lourens Winkel, het eerste kind uit het tweede huwelijk van Pieter Winkel, nl. met Jannetje Koster, trouwde te Blokker op 1-5-1864 met Grietje Schuijt, omstreeks 1845 geboren als dochter van Willem Schuijt en Dieuwertje Oly. Eerst was hij veehouder te Benningbroek waar meerdere kinderen werden geboren, maar hij was een uitzondering in de uitgebreide familie: het ging hem financieel niet goed en met zijn gezin trok hij als melkboer naar Amsterdam, waar hij er weer bovenop kwam.
   
   
7. Aaltje Winkel, trouwde te Sijbebrspelop 26-4-1863 met Jacob Pluister, landman te Benningbroek, geboren te Winkel op 4-6-1841, als zoon van Jacob Pluister en Neeltje Bos. Beiden leefden nog in 1895.
   
   
8. Grietje Winkel, trouwde te Avenhorn op 20-4-18654 met Maarten Schuijtemaker, te Grosthuizen geboren op 29-6-1844, als zoon van Dirk Schuijtemaker en Lijsbeth Appel. Hij was veehouder op de bekende boerenplaats "Mijn Genoegen" te Grosthuizen, het stamhuis der Schuijtemakers. Beiden beleefden het overlijden en de boedelscheiding van hun oom Cornelis Winkel.
   
   
9. Het laatste kind uit het tweede huwelijk van Pieter Winkel met Jannetje Koster, Jansje Winkel, trouwde te Sijbekarspel op 25-4-1873 met Gerrit D. Kant, te Nieuwe Niedorp geboren omstreeks 1847, als zoon van Dirk Kant en Aaltje Biersteker. Ook zij waren beiden aanwezig bij de boedelscheiding.

V.
Het vijfde kind van Klaas Winkel en Trijntje Pereboom - en dus de broer van erflater Cornelis Winkel - was Lourens Winkel, te Sijbekarspel geboren op 13-12-1804. Hij trouwde te Sijbekarspel op 1-5-1825 met Trijntje Sluys, die te Hoogkarspel geboren was op 2-2-1805, als dochter van Maarten Sluys en Aaltje de Boer. Het geslacht Sluys is vooral bekend geworden door Wouter Sluys, een neef van Trijntje.
Lourens Winkel, die veehouder te Sijbekarspel was, overleed reeds spoedig, op 10-4-1830; zijn vrouw hertrouwde in 1832 te Schellinkhout met Cornelis Holsteyn, waarna zij te Hoogkarspel een landbouwbedrijf voerden, maar reeds op 23-4-1838 overleed ook Trijntje Sluys.

1. De zoon van Lourens Winkel, Maarten, te Sijbekarspel geboren op 24-10-1827, trouwde te Venhuizen op 5-5-1846 met Antje Pater, te Venhuizen geboren op 9-1-1826. Uit dit huwelijk werden te Hoogkarspel twee kinderen geboren, Grietje en Trijntje. Maarten Winkel overleed reeds op 23-5-1857; zijn weduwe Antje Pater, hertrouwde in 1859 met Jan Schuurman, weduwnaar van Antje Wijdenes; beiden.zijn in 1895 te Hoogkarspel overleden.
   
   a.
   Grietje trouwde, te Hoogkarspel geboren op 24-9-1847, daar op 1-5-1867 met Pieter Winkel, de zoon van Klaas Winkel en Geertje Posch (zie no. IV, kind 1). Pieter Winkel overleed te Hoogkarspel in 1892; voor de vaderlijke rechten kwamen de beide uit dit huwelijk geboren kinderen, Klaas en Antje, op. Grietje Winkel, de moeder, kwam voor haar eigen deel op; zij overleed te Venhuizen op 28-1-1901.
   
   b.
   Trijntje Winkel, de tweede dochter van Maarten Winkel, te Hoogkarspel geboren op 1-10-1851, trouwde daar op 27-4-1870 met Jan Brander, te Hoogkarspel geboren op 16-10-1848, als zoon van Thijs Brander en Geertje Houter. Uit dit huwelijk werden drie kinderen geboren, Geertje, Maarten en Antje.
   Trijntje Winkel overleed te Hoogkarspel op 27-2-1888; Jan Brander hertrouwde daar in 1891 met Grietje Zijp, de weduwe van Jan Bronkhorst uit Schellinkhout.
   Van de drie kinderen trouwde de oudste, Geertje, te Hoogkarspel geboren op 3-3-1870, met Pieter Stapel, vooraanstaande veehouder en verenigingsman; hun zoon Cornelis Stapel, trouwde later met Grietje Winkel, dochter van Klaas Winkel en Trijntje Warmenhuizen (zie no. IV, a1). De jongste dochter, Antje Brander, trouwde met Dirk Schoenmaker, ook te Hoogkarspel. Geertje en Antje Brander traden dus in de rechten van hun moeder, Trijntje Winkel.

VII.
Als zevende kind uit het huwelijk van Klaas Winkel en Trijntje Pereboom stamt Maarke Winkel - immers het zesde kind was Cornelis, de erflater - te Sijbekarspel geboren op 20-1-1812. Zij trouwde te Opmeer op 6-5-1832 met Sijvert Laan, te Nibbixwoud geboren op 15-3-1812, als zoon van Klaas Laan en Aafje Koster.
Wij menen dat de verzamelaar Adriaan Donker te Hoogwoud nog de fraai getekende portretten van dit echtpaar Laan-Winkel bezit.
Sijvert Laan was eerst veehouder te Opmeer en daarna te Benningbroek. Maarke Winkel overleed daar op 6-5-1866; Sijvert Laan hertrouwde te Sijbekarspel in 1869 met Grietje Langereis, de weduwe van Jan Silver; hij overleed te Benningbroek op 19-2:1886.

Uit het eerste huwelijk van Sijvert Laan werden vier kinderen geboren; het zijn:

1. Aafje, geb.Opmeer 14-6-1833, getr. Sijbekarspel 1853 Jan Stam.
2. Trijntje, geb.Opmeer 2-10-1834, getr. Sijbekarspel 1857 Cornelis Zeilemaker.
3. Guurtje, geb. Sijbekarspel, getr. 1e x Sijbekarspel 1855 Willem Wonder; 2e x Opmeer 1869 Gerrit Spaander.
4. Klaas, geb. SijbekarspeI 6-12-1838, getr. Ursem 1859 Neeltje Couwenhoven.

Enkele bijzonderheden over deze vier gezinnen volgen hier:

1. Aafje Laan trouwde te Sijbekarspel op 8-5-1853 met Jan Stam, te Hoogkarspel geboren op 14-8-1831, als zoon van Maarten Stam en Marijtje Kaaij; deze familie Stam behoort tot de grote groep uit Twisk afkomstig. Jan Stam was veehouder te Opmeer; hier werd op 15-10-1855 een dochter, Marijtje, geboren die te Opmeer in 1875 trouwde met Dirk Pijpër, de algemeen bekende Westfriese dichter en schrijver. Aafje Laan overleed op 29-91880; Jan Stam op 1-4-1885, zodat hun dochter Marijtje voor haar moeders rechten opkwam.
   
   
2. De tweede dochter, Trijntje, trouwde te Sijbekarspel op 6-5-1857 met Cornelis Zeilemaker, te Winkel geboren op 22-1-1832, als zoon van Klaas Zeilemaker en Grietje Winkel. Hij was veehouder te Twisk, waar Trijntje Laan op 2-1-1893 overleed; hijzelf daar op 23-9-1904.
   Hun drie kinderen waren Grietje, Sijvert en Klaas. Grietje trouwde met Adrianus Donker, veehouder te Hoogwoud en mede-oprichter van de melkfabriek 'Aurora'; Sijvert, die veehouder was te Binnenwijzend, trouwde met Maartje Kok; en tenslotte Klaas, die landbouwer te Winkel was, met Elisabeth Slot uit Wognum.
   
   
3. Guurtje Laan trouwde te Sijbekarspel op 29-4-1855 met Willem Wonder, te Oude Niedorp geboren als zoon van Jan Wonder en Grietje Mars. Uit dit huwelijk werden geboren: Maarke te Oude Niedorp op 10-6-1858 (zij trouwde te Venhuizen in 1878 met Pieter Gorter, maar dit huwelijk werd in 1890 ontbonden) en Grietje, te Berkhout geboren op 13-2-1858 (deze trouwde daar in 1879 met Cornelis Slagter). Kort na de geboorte van de twee dochters overleed Willem Wonder; Guurtje Laan hertrouwde te Opmeer op 23-12-1869 met Gerrit Spaander, te Abbekerk geboren op 6-12-1834, als zoon van Joannes Spaander en Grietje Sijp. Hij was weduwnaar van Geertje Zijp, die te Opmeer in 1868 was overleden. Na hun tweede huwelijk woonden zij te Bobeldijk (Berkhout), waar Gemt Spaander overleed op 11-10-1907 en Guurtje Laan als 94-jarige op 25-2-1930.
   Uit het tweede huwelijk werden geen kinderen geboren.
   
   
4. De jongste, Klaas Laan, trouwde te Ursem op 25-4-1859 met Neeltje Couwenhoven, daar omstreeks 1840 geboren als dochter van Arien Couwenhoven en Grietje Wolfers. Klaas Laan was landman te Ursem en later burgemeester aldaar. Beiden zijn te Ursem in 1914 overleden.

Hiermede zijn de zes broers en zusters van de erflater Cornelis Winkel met hun nageslacht behandeld. Opvallend is daarbij de sterke verwantschap met de geslachten Zijp, Stapel en Spaander. Deze vier geslachten hebben in de vorige eeuw wel een zeer belangrijke plaats op het platteland in en om de Vier Noorder Koggen ingenomen.

---

© 1954-2024 | Westfriese Families | E-mail | Sitemap
"Die zijn voorgeslacht niet eert, is zijn eigen naam niet weerd."