Kwartaalbladen » 1954-1966 (jaargang 4, 1964) » No. 2 » pagina 127-128

Portegijs en Speets

Twee bekende namen te Benningbroek (Gemeente Sijbekarspel).
Portegijs uit onze tijd en van een zeer kleine familie; Speets uit het begin van de vorige eeuw van een zeer uitgebreide familie en nu zeer verspreid door geheel Westfriesland en daarbuiten.

Bij de naam Portegijs zullen vele ouderen onmiddellijk denken aan de markante figuur van Jacob Portegijs, mede-oprichter van 't Genootschap Oud Westfriesland en daarvan bestuurslid tot zijn overlijden in het laatste oorlogsjaar 1944. Aartsverzamelaar was hij met een zeer algemene belangstelling: cactuskweker, postzegelverzamelaar, rariteitenliefhebber en op zolder een complete Westfriese oudheidkamer! Vooral kon hij zijn liefhebberijen botvieren toen hij zijn veehoudersbedrijf te Benningbroek verliet en te Nibbixwoud "stil" ging wonen. Naast de genoemde liefhebberijen, was hij een vaardig knutselaar, kundig imker en keurige tuinman.

Jacob Portegijs was de jongste, maar enig overgeblevene uit 't gezin van Pieter Portegijs en Klaasje Broers; deze beoefenden eveneens het veehoudersbedrijf te Benningbroek, waar Jacob was geboren op 13-3-1876. Zijn vader, ook te Benningbroek geboren op 2-3-1828, was dus al 48 jaar oud bij de geboorte van onze Jacob. .

Ook Pieter Portegijs was de enige getrouwde zoon uit het gezin van Klaas Portegijs en Neeltje Raboen; zijn jongere broer Dirk bleef ongetrouwd en de jongste, Siem, overleed spoedig na geboorte.
Nog vóór Simon overleed zijn moeder, Neeltje Raboen, 'n flinke gefortuneerde boerin; Simon was geboren op 24-1-1830 en de moeder overleed zeer onverwacht Op 23-5-1830.

Van Neeltje Raboen, de grootmoeder dus van Jacob Portegijs, bestaat een klein, op eikenhout geschilderd portret en hierbij komt de familie Speets te pas.
Want de vervaardiger van het portret was de "verwer en glazenmaker" Cornelis Speets (geboren Oudorp 19-10-1794; ov. Benningbr. 1-2-1847). Het moet een klein en wat gebrekkig mannetje zijn geweest, maar plaatselijk is hij nog steeds bekend als.de "fijnschilder". Van hem moeten nog vele schilderstukken in omloop zijn - naar verluid zou hij zelfs geëxposeerd hebben met zijn kunstproducten te Amsterdam.

In die tijd waren er in onze omgeving meer gewone dorpsververs tevens fijnschilder - wij denken hierbij bijv. aan Balk te Wijdenes, Sachs te Blokker en Bakker te Hoogkarspel. Over deze schilders is zeer weinig bekend; een onderzoek naar hun werk kon wel eens belangwekkende resultaten opleveren.

Cornelis Speets was getrouwd met Aagje Kata - eveneens 'n zeer verdienstelijk mens. Als vroedvrouw te Benningbroek heeft ze vermaardheid maar ook daarnaast was ze nog moeder van een dozijn kinderen waaronder twee stel tweelingen! Verteld wordt dat dit bijzondere echtpaar niet geheel vrij was van sterke drank en zelfs verdovende middelen schijnen in dit huisgezin soms gebruikt te zijn.

Om nog even op Portegijs terug te komen: Klaas getrouwd met Neeltje Raboen, was de zoon van Pieter Portegijs uit Hoogkarspel, die in 1796 in Nibbixwoud trouwde met Geertje Leek. Het is nog niet gelukt iets over de afkomst van Pieter Portegijs te vinden; merkwaardig is dat zijn naam in het grafboek van de Hervormde Kerk voorkomt, hoewel Portegijs een katholieke familie is. Zeer waarschijnlijk is deze familie niet uit Westfriesland afkomstig; ook is het mogelijk dat er verwantschap bestaat tussen de familie Portegies, omgeving Schagen en de onze, die steeds met 'n ij geschreven wordt.

= 2022 (63e jg.) #
= 2021 (62e jg.) #
= 2020 (61e jg.) #
= 2019 (60e jg.)
= 2018 (59e jg.)
= 2017 (58e jg.)
= 2016 (57e jg.)
= 2015 (56e jg.)
= 2014 (55e jg.)
= 2013 (54e jg.)
= 2012 (53e jg.)
= 2011 (52e jg.)
= 2010 (51e jg.)
= 2009 (50e jg.)
= 2008 (49e jg.)
= 2007 (48e jg.)
= 2006 (47e jg.) #
= 2005 (46e jg.)
= 2004 (45e jg.)
= 2003 (44e jg.)
= 2002 (43e jg.) #
= 2001 (42e jg.)
= 2000 (41e jg.) #
= 1999 (40e jg.) #
= 1998 (39e jg.) #
= 1997 (38e jg.)
= 1996 (37e jg.) #
= 1995 (36e jg.) #
= 1994 (35e jg.) #
= 1993 (34e jg.)
= 1992 (33e jg.)
= 1991 (32e jg.) #
= 1990 (31e jg.)
= 1989 (30e jg.) #
= 1988 (29e jg.)
= 1987 (28e jg.)
= 1986 (27e jg.)
= 1985 (26e jg.) #
= 1984 (25e jg.) #
= 1983 (24e jg.) #
= 1982 (23e jg.) #
= 1981 (22e jg.) #
= 1980 (21e jg.) #
= 1979 (20e jg.) #
= 1978 (19e jg.) #
= 1977 (18e jg.) #
= 1976 (17e jg.) #
= 1975 (16e jg.) #
= 1974 (15e jg.) #
= 1973 (14e jg.) #
= 1972 (13e jg.) #
= 1971 (12e jg.) #
= 1970 (11e jg.) #
= 1969 (10e jg.) #
= 1968 (9e jg.) #
= 1967 (8e jg.) ##
= 1954-1966 (1e-7e jg.) ##