Kwartaalbladen » 1954-1966 (jaargang 4, 1964) » No. 3 » pagina 129-130
Van een herinneringsbord en een scheidingsacte
Een aardig voorbeeld van resultaat van onderzoek maakten wij dezer dagen mee. In de familie was een grof Delfts bord met blauwe tekening en
daarin met duidelijke letters en cijfers: ''Pieter Zijp 29ste Juny 1723". Het werd zorgvuldig bewaard maar niemand wist wat dit bord betekende.
Zoals dat veel voorkomt bewaarde de familie ook allerlei papieren: meest notariële akten, maar niemand keek er verder naar.
Tot er tenslotte een nazaat was met een hevige belangstelling voor de
dingen van onze voorouders. Vragen aan oude familieleden gaf geen
uitkomst en daarom ging ze eens bladeren in de oude akten en daarbii
werd ze getroffen door de naam Zijp in een scheidingsacte van Lysbeth
Boes - U merkt wel dat we in de buurt van Marken zijn, nl. in de Purmer
- waarbij op 31-4-1864 aan Lysbeth wordt toebedeeld een perceel land uit
de nalatenschap van haar moeder Neeltje Willems Zijp, in haar bezit
gekomen bij acte van notaris Age Volkerse te Edam op 3-11-1835.
Het werd dus zeer waarschijnlijk (Lijsbeth Boes behoorde tot de
voorouders van de belangstellende nazaat) dat hier de schakel lag tussen
de afkomst van het bord met de reeds lang vergeten naam Zijp en de
tegenwoordige bezitters en zelfs bewoners van de boerderij, waartoe het
betreffende perceel land behoorde.
Notariële archieven zijn vrij volledig bewaard en tot omstreeks 1840 te
Haarlem op het Rijksarchief ter inzage beschikbaar.
De akte van 1835 vermeldde, met omhaal van woorden, dat Lijsbeth Boes,
getrouwd met Marten Laan te Beemster, een dochter was van Willem Klasse
Boes, overleden in de Purmer (gem. Monnickendam) op 19-7-1835, enig kind
van Neeltje Willems Zijp, de weduwe van Klaas Boes en verkregen van
wijlen haar vader Willem Zijp en Antje Hoek tegen vastgestelde prijzen
voor de vijf kinderen beschikbaar gesteld. Zo werd bepaald dat Neeltje
Zijp, getrouwd met Klaas Boes, voor een bedrag van ƒ 3.600,- kon
verkrijgen een perceel land in de Purmer, groot 9 morgen en 246 roe.
Het belangrijke testament zelf van 1-3-1783 voor Notaris Simon Plas te
Edam bleek niet in zijn nagelaten akten aanwezig te zijn, zodat wij het
moesten doen met de verdeling van 1806. Uit deze verdeling bleek dat
Willem Zijp naast het bij eerder testament bepaalde, nog een extra
legatie geeft ten bate van een ongelukkige dochter Lijsbeth en nog aan
een dochter Janettje, getrouwd met Jan Kwantes (uit de bekende
schoolmeesters-familie Kwantes); blijkbaar was Janetje de verzorgster
van Lijsbeth.
Nu kon dus met kans op resultaat gezocht worden naar de voorouders van
Lijsbeth Boes van moederszijde. Omdat de familie Boes-Zijp blijkens de
akten van 1806 en 1810 te Kwadijk woonde en mede omdat er van K wadijk
uitstekende doop- en trouwboeken te Haarlem aanwezig zijn naast nog een
grafboek en een register van ontvang van grafrechten, waren deze boeken
voor onderzoek aangewezen.
Uit het trouwboek bleek het huwelijk te Kwadijk, ondertrouw op 3 en
bevestiging op 17-5-1757, van Wilm Zijp, jongeman van de Purmer, met
Antje Hoek, jongedochter van Kwadijk. In de doopinschrijvingen vonden
wij de dopen van vijf kinderen, nauwkeurig in de volgorde zoals ze in
het testament moeten hebben gestaan, n.l.:
Jacob, gedoopt 14- 9-1760
Neeltje, gedoopt 29- 8-1762
Lammert, gedoopt 27-11-1768
Lijsbeth, gedoopt 14- 5-1775
Jannetje, gedoopt 18- 5-1777
Uit het grafrechtenboek bleek dat Antje Jacobs Hoek, huisvrouw van
Willem Zijp, te Kwadijk in de kerk was begraven op 10-3-1806 in graf nr.
105 en dat in hetzelfde graf was begraven op 12-4-1810, Willem Zijp. Uit
het doopboek bleek nog dat Antje Hoek te Kwadijk was gedoopt op
27-10-1737 als dochter van Jacob Hoek en Lijsbet Blokkers.
Tenslotte bleef nog het belangrijkste over: de voorouders van Willem
Zijp. Volgens de trouwakte zou hij afkomstig zijn "uyt de
Purmer", maar de Purmer zelf was geen plaats met eigen kerkelijke
of burgerlijke "gemeente". Zoals ook is geschied bij de
Schermer (thans nog verdeeld over niet minder dan acht burgerlijke
gemeenten!) was de Purmer verdeeld over de omliggende plaatsen:
Purmerland, Purmerend, Kwadijk, Edam en Monnickendam.
Ervaren archiefambtenaren wisten dat voor dopelingen uit de 18e eeuw
Purmerend de meest aangewezen plaats was en mede omdat van Purmerend
uitstekende doopboeken te Haarlem aanwezig zijn, werd allereerst daar
gezocht. En met succes!
Willem Zijp is nl. te Purmerend Hervormd gedoopt op zondag 7-5-1733 ais
zoon van Lambert Pietersz. Zijp en Neeltje Pieters van Leek; de ouders
kwamen "uyt de Purmer". Verder terug zoekende werd op zondag
24-6-1723 gevonden de doop van Pieter en Geertje Zijp, waarschijnlijk
tweelingen, vader was Lambert Pieters Zijp en moeder Neeltje Pieters van
Leek.
En hiermede was de zaak vrijwel opgelost; alleen de doopdatum van Pieter
Zijp is volgens de acte van 24 juni en volgens het bord van 29 juni van
hetzelfde jaar. Maar omdat de cijfers 4 en 9 gemakkelijk, door slordig
schrijven, verwisseld kunnen worden, moeten wij wel aannemen dat er een
herïnneringsbord is gemaakt om de doop van Pieter Lambertsz. Zijp te
vereeuwigen. Vermoedelijk is deze kinderloos overleden en zal het bord
door vererving via zijn jongere broer Willem in bezit gekomen zijn van
diens oudste dochter Neeltje Zijp, getrouwd met Klaas Boes. Hun dochter
Lijsbeth Boes heeft het door huwelijk in de familie Visser-Groot
gebracht. Nu men weet op welke wijze het in de familie is gekomen zal
het mogelijk meer nog dan vroeger als aandenken van verre voorouders op
prijs worden gesteld!
© 1954-2024 |
Westfriese Families |
E-mail |
Sitemap
"Die zijn voorgeslacht niet eert, is zijn eigen naam niet weerd."
