▲

Kwartaalbladen » 1954-1966 (jaargang 5, 1964) » No. 2 » pagina 145-147

"De oude Sijp" of de Zijpe

Een van de eerste grote droogmakerijen in onze omgeving is die geweest van de Zijpe, gelegen op de Noordwestflank van de Westfriese omringdijk. De moeilijkheden van deze droogmaking zijn talrijk geweest; men leze daartoe het bijzonder grondig bewerkte proefschrift van Dr. Mr. J. Belonje te Alkmaar, verschenen in 1933, maar nog altijd de ongeëvenaarde bron van geschiedkundige gegevens. Een direct gevolg was de bescherming van de Westfriese omringdijk, waardoor weer een grote wijziging kwam in het onderhoud van deze dijk.
Het gevolg was het zgn. "Groot proces", dat vrijwel de gehele 17e eeuw heeft geduurd en ons gewest in heftige beroering bracht.

Twee belangrijke families ontlenen hun naam aan deze gebeurtenissen; de families Zijp (en ook ongetwijfeld de familie Sijp), waarvan vele nazaten wonen in het Oostelijk deel van Westfriesland, en de familie Sijpheer, die in het Westelijk deel van ons gewest voorkomt.

De heer Geus heeft een belangrijke groep van deze laatste familie behandeld in de hier volgende bijdrage; uit hun daarbij vermelde werkzaamheden blijkt dat ze nauw betrokken zijn geweest bij alles, wat met de beheersing van het water in onze omgeving te maken had.

Familie Sijpheer te Nrd. Scharwoude

I
JACOB SIJPHEER, bijgenaamd "de Gorter", had vermoedelijk aldaar een grutterij. Werd 8-9-1733 te Noord Scharwoude aangenomen als lidmaat der Geref. Kerk en was bij zijn overlijden op 24-5-1755 ouderling aldaar. Zijn lijk werd 28-5-1755 aangegeven in de classe van ƒ 6,-. Was gehuwd met Guurtje Dirks Bent, aangenomen 7-3-1734 te Noord Scharwoude en overl. 14-3-1707. Werd evenals haar man begraven in de kerk te Noord Scharwoude.
Kinderen uit dit huwelijk:
1. Maartje, aangenomen te N. Scharwoude 17-5-1750. Was later gehuwd met Aldert Arijsz. Heeman. Hij overleed jan. 1793.
2. Dirk, volgt II, 1.
3. Neeltje, aangenomen te N. Scharwoude 5-6-1757, vertrek 23-6-1758 met attestatie naar Zuid Scharwoude. Werd aldaar in 1764 nog genoemd als lidmaat. Vermoedelijk overleden 23-9-1764 en begraven te N. Scharwoude. Trouwde als jonge dochter met Jan Pietersz. Kleijenburg, jonge man van Zd. Scharwoude. Impost trouwen 1-12-1757. Laatstgenoemde woonde blijkens het Weesboek van Zd. Scharwoude in 1767 te Burgerbrug in de Zijpe. Kinderen uit dit huwelijk: Pieter en Jacob.
4. Jacob, volgt II, 2. 
5. Jan, volgt II, 3. 
6. Klaas, volgt II, 4.

II, 1
DIRK SIJPHEER, secretaris van Noord Scharwoude en Hoogheemraad van de Uitwaterende Sluizen in Kennemerland en Westfriesland. Geboren febr. 1734, overl. 2-7-1801 en begraven in de kerk te N. Scharwoude. Trouwde als jongeman met Trijntje Ootjers Oudcarspel, jonge dochter, beiden van Noord Scharwoude. Impost trouwen aldaar 5-5-1753. Zij overleed 1-3-1775 oud 43 3/4 jaar, dochter van Ootjer Reijersz Oudcarspel, in leven secretaris van Noord Scharwoude en Maart je Alders Kaas. Dirk Sijpheer trouwde in 2e huwelijk met Antje van Twuyver, wed. van Claas Molenaar, huwelijksvoorwaarden 10-9-1776. Zij overleed 20-11-1819, oud 86 jaar en 2 maanden.
Kinderen (allen uit eerste huwelijk):
1. Guurtje, overl. 12-9-1820 te Broek op Langedijk, oud 66 jaar, werd 2-5-1773 aangenomen te N. Scharw. en vertrok in 1775 met attestatie naar Oudorp. Kwam 29-1-1778 met att. van Oudorp en Oterleek te Broek op L. dijk met haar man Barend Jansz Pos.
Zij trouwde in 2e huwelijk, vennoedelijk in 1781, te Br. op L'dijk met Dirk de Geus, van beroep broodbakker, 2-4-1781 met att. gekomen van St. Maarten. Hij overleed 11-11-1818 te Br. op L'dijk, oud 69 jaar. Zoon van Jacob de Geus en Hillegonda Tol.
2. Maartje, geb. 28-6-1756 en overl. 30-9-1832 te N. Scharw., was gehuwd met Pieter de Geus, geb. te St. Maarten. Hij kwam okt. 1778 te Nrd. Scharwoude met attest. van Warmenhuizen en was van beroep koornmolenaar. Overl. te N. Scharwoude 2-8-1842 in de ouderdom van 87½ jaar. Zoon van Jacob de Geus en Hillegonda Tol.
3. Trijntje, overl. 19-4-1814 te N. Scharwoude, oud 56 jaar, was gehuwd met Pieter Latensteijn, overl. 5-3-1816. Beiden begraven in de kerk te N. Scharwoude. Laatstgenoemde was volgens het grafschrift secretaris aldaar.
4. Jacob, overl. 27-6-1788, oud 28¼ jaar, was in zijn leven adjunct-schout en secretaris van N. Scharwoude. Is vermoedelijk in ondertrouw geweest met Maartje Winkel, jonge dochter van Winkel, welke zich 14-5-1718 aldaar voor de impost aangaf, zullende trouwen met Jacob Zijpheer, jonge man van N. Scharwoude, 10 juni d.a.v. gaf Elias de Smeth te Winkel het lijk aan van Maartje Winkel, in ondertrouw overleden.

II, 2
JACOB, overl. te N. Scharwoude 25-6-1819, oud 82 jaar en 6 maanden, van beroep grutter. Was gehuwd met Anna Visser, overl. 15-5-1823 in de ouderdom van 68 jaar.
Kinderen:
1. Jacob, overl. 26-6-1792, oud 11 jaar.
2. Aldert, geb. te N. Scharwoude, van beroep grutter, trouwde 23-4-1815 aldaar .op dertigjarige leeftijd met Dieuwertje Brouwer, geb. te Groot Schermer, dochter van Simon Brouwer, onderwijzer der jeugd en Antje Houdewind.
3. Jan, geb. 12-10-1793 te N. Scharwoude, trouwde aldaar 26-5-1816 met Teetje Volkers, oud 17 jaar, dochter van Gerrit Volkers en Niesje Roozee.

II, 3
JAN, overleden 25-11-1775. Trouwde als jongeman van N. Scharwoude met Aagtje van Twuijver, jonge dochter van Zuid Scharwoude, impost trouwen aldaar 15-6-1770. Zij overleed vermoedelijk reeds voor 1773. Dochter van Jacob van Twuijver, Schout en secretaris van Zuid Scharwoude, en Antje Vroon. Voor dit laatst genoemde echtpaar werd de boerderij gebouwd, welke van Zuid Scharwoude naar het Openlucht Museum te Arnhem is overgebracht. Zie over deze familie ook de Speelwagen, jaargang 1949, blz. 165 e.v.
Jan Sijpheer ging vermoedelijk in het laatst van 1773 een tweede huwelijk aan en wel met Vrouwtje Jansdr. Mul. Zij trouwde in 1778 als weduwe met Reijer Roos te Harenkarspel en overleed aldaar 27-1-1783.
Kinderen van Jan Sljpheer uit het eerste huwelijk:
1. Aagtje, geb. te N. Scharwoude, 1771, overl. aldaar 10-12-1824, was gehuwd met Pieter Paarlberg, van beroep boer, landbouwer en tevens Schout.

Idem, uit het tweede huwelijk:
1. Geertje, gedoopt 25-9-1774 te N. Scharwoude, overl. 7-10-1838 te Warmenhuizen, trouwde 27-4-1794 in de Herv. Kerk te Warmenhuizen met Klaas Kroon, gedoopt aldaar 17-2-1771. Zoon van Jan Kroon en Aaltje Kuiper. Was van beroep veehandelaar en overleed door verdrinking. Zijn lijk werd 28 juli 1816 's morgens om 6 uur gevonden in de Koedijkervaart bij het Koedijker Tolhek (waar thans de Koedijker vlotbrug is). De aangifte van zijn overlijden werd daardoor gedaan in de gemeente Bergen.
Geertje Sijpheer trouwde in tweede huwelijk te Warmenhuizen op 13-9-1818 met Jan Blom, zoon van Klaas Blom en Sijtje Wit. Gedoopt 2-10-1766 te Zd. Scharwoude. Van beroep veehandelaar, wonende in de Schermer, gem. Oterleek, weduwnaar van Trijntje Kalverdijk. Hij overleed 6-6-1828 te Warmenhuizen.

II, 4
KLAAS, aangenomen te Zuid Scharwoude 1766. Was aldaar meerdere malen diaken en ouderling. Overleed 17-6-1801, oud 61 jaar. Was gehuwd met Hillegond Frederiks de Boer, impost trouwen te Zd. Scharwoude 28-12-1765, ieder ƒ  15,-. Zij overleed 8-2-1788, oud 43 jaar. Beiden begraven in de kerk te Zd. Scharwoude. Uit de grafzerken blijkt verder, dat zij tenminste de volgende kinderen hebben gehad:
1. Jacob, overl. 10-4-1770, oud 2 jaar en 20 dagen.
2. Jacob, overl. 14-1-1770, oud 1 jaar.
3. Jacob, overl. 31-10-1770, oud 17 weken.
4. Guurtje, overl. 13-10-1775, oud 13 maanden.

J.P. Geus.

---

© 1954-2024 | Westfriese Families | E-mail | Sitemap
"Die zijn voorgeslacht niet eert, is zijn eigen naam niet weerd."