Kwartaalbladen » 1967 (jaargang 8) » No. 1 » pagina 5-7
In Elseviers weekblad van 28 januari j.l. lazen wij als bijzonderheid
dat, gebruik makende van de nieuwe officiële bepalingen voor
naamswijziging, een zekere Bil zijn - of haar - naam had laten
veranderen in Bijlaar.
Nu bestaan - of bestonden - er wel namen die een minder prettige klank
hadden dan Bil maar daarover kunnen de meningen verschillen.
Wat ons in dit berichtje trof, was dat al meer dan 100 jaar geleden in
onze omgeving een naamsverandering van twee gezinnen Bil tot stand was
gebracht; het is wel merkwaardig dat thans opnieuw een naamdrager Bil de
naam laat veranderen.
De verandering van 1834 heeft grote gevolgen gehad: door die verandering
is de familienaam Kooiman veel meer algemeen geworden. Het zou aardig
zijn om na te gaan hoe groot het aantal Kooimannen is dat van de familie
Bil afstamt - zeer waarschijnlijk zijn dat er velen!
De geschiedenis heeft zich als volgt voorgedragen.
Te Andijk woonde in de tweede helft van de 18e eeuw een eerzame
metselaarsfamilie Bil; het was een oude naam in de wijde omgeving en ook
onze metselaar, Freek Bil, was niet te Andijk maar te Grootebroek
geboren in 1767 als zoon van Aris Bil en Marijtje de Koning. Hij trouwde
te Andijk op 27-3-1791 met Trijntje Singer van Andijk, een dochter van
de schoolmeester aldaar. Cornelis Singer, getrouwd met Maartje Ploeger.
Te Andijk kreeg het echtpaar Freek en Trijntje twee zoons, Aris en
Cornelis, achtereenvolgens geboren op 18-12-1791 en 21-9-1796. Deze twee
zoons nu hebben naderhand hun namen laten veranderen; de oude Freek en
Trijntje Singer zijn beiden, voor die tijd zeer oud, 81 jaar, geworden
en zijn onder hun oorspronkelijke namen rustig te Enkhuizen in 1848 overleden.
De oudste van de twee broers, Aris, trouwde te Grootebroek, waar hij
toen metselaar was, op 7-11-1811 met Marijtje Brouwer, een Venhuizer
meisje, dochter van Luit je Brouwer en Geertje Kooiman. Zij overleed
reeds zeer spoedig na haar huwelijk en enkele jaren later, op 25-6-1815,
hertrouwde Aris Bil met Teetje Kooyman, te Andijk geboren op 25-6-1796
als dochter van de veehouder Klaas Reindersz Kooyman en Vokeltje Jacobs
Ham. Te Andijk stond Aris ongetwijfeld bekend als een zeer kundig vakman
en vooral in verband met de zeer bedreigde zeekerende dijk in
Andijk-Oost werd hij weldra benoemd tot Opzichter. Van de acht te Andijk
geboren kinderen, waren er vijf zoons die alle te Andijk en omgeving trouwden.
Dit is van betekenis geweest, want toen de zoons de huwbare leeftijd
bereikten, werd bij Koninklijk Besluit de naam Bil gewijzigd in Kooiman,
geldende voor Aris Bil zelf en al zijn nakomelingen. Hierdoor zijn er in
de loop van de volgende jaren vele gezinnen Kooiman bijgekomen - het
K.B. dateert van 18-11-1834 maar wordt pas in 1836 te Andijk in de
Burgerlijke Stand genoemd omdat toen de oudste zoon in het huwelijk
trad. Terwijl dus de vader Aris en de kinderen na 1836 zich Kooiman
noemden, bleef de moeder bekend als Teetje Kooyman! Aris en Teetje zijn
kort na elkaar te Enkhuizen in 1876 overleden. De tweede broer, Cornelis
Bil, woonde bij zijn huwelijk in 1817 te Grootebroek, waar vader Freek
Bil met Trijntje Singer zich als metselaar had gevestigd. De binding met
Andijk bleef echter en op 20-11-1817 trouwde Cornelis te Andijk met een
jongere zuster van zijn "snaartje" Teetje, die immers met Aris
was getrouwd, met Neeltje Kooyman, die te Andijk geboren was op 18-4-1798.
Het is Cornelis blijkbaar niet zo goed gegaan als zijn oudere broer -
hij wordt eerst landbouwer genoemd en later regelmatig doodgraver te
Andijk, maar hij bleef wonen in Grootebroek. Daar zijn ook zijn acht
kinderen geboren waaronder ook meerdere zoons.
Tegelijk met zijn broer werd ook de naam van Cornelis bij K.B. van
18-11-1834 van Bil veranderd in Kooiman, geldende voor hemzelf en voor
al zijn nakomelingen. Zijn kinderen kwamen merendeels in de
Grootebroeker vollegronds tuinbouw terecht en worden daarom in de officiële
stukken "bouwerman" genoemd. Maar ook van deze tak zijn er
ongetwijfeld nog meerdere Kooimannen in de wijde omgeving bekend. Het is
daarom niet verwonderlijk dat deze naam (ook de ouderwetse schrijfwijze
Kooyman wordt tegenwoordig vrij algemeen als Kooiman geschreven) in onze
omgeving zo veel voorkomt.
© 1954-2024 |
Westfriese Families |
E-mail |
Sitemap
"Die zijn voorgeslacht niet eert, is zijn eigen naam niet weerd."