Kwartaalbladen » 1967 (jaargang 8) » No. 1 » pagina 7-8
Nogmaals: De vier huwelijken van Teunis Groot (zie 7e jg. nr. 3 blz. 29 e.v.)
Onze penningmeester ontving het volgende schrijven naar aanleiding van
bovenaangehaalde bijdrage over Teunis Groot.
Oranjeklant of Patriot?
N.a.v. het artikel van de heer Nes in ons j.l. decembernummer, vond ik
in het R.A. Haarlem (No. 598, begraafboek Twisk) de volgende
aantekening:
16-12-1786 't Lijk van Teunis Groot ƒ 15,--
N.B. Deeze zo overgemelde teunis Groot is zeer haastig en onverwagts overleeden nadat hij 's middags gegeeten had, 't eene of 't ander bezoek zoude gaan doen, wandelende op straat beneffens domenie van Loenen (alhier Predikant) in descours sijnde over een Nieuw-Papier dog genaderd sijnde tot het huys van den E:Burgermeester Jan Zijp (sijnde 't Huysbij de Kerk) viel deselve bij domenie van Loenen ter Aarde, en was Dood!
Dit doet de vraag stellen: was Teunis Groot een Oranjeklant of een Patriot? Enkele maanden later, in 1787, werd Prinses "Willemijntje" bij Goejanverwellesluis door Patriotten tegeIl;gehouden; dit hevig "descours" zal wel over deze politieke kwestie zijn gegaan! Wellicht kan één der tallozé nazaten van Teunis Groot (ook mijn vrouw Greta M. Verweij is een rechtstreekse afstammelinge van hem) ons inlichten?
N.H. Slinger.
Deze vraag geven wij gaarne door aan de lezers van dit blad. De in
het begraafboek gemaakte aantekening is inderdaad belangwekkend maar het
lijkt ons onzeker of het "descours" - dat blijkbaar de
aanleiding tot de hartverlamming van Teunis Groot was - inderdaad de
politieke kwestie van de Patriotten en Prinsgezinden betrof.
In die tijd, de nadagen van de 18e eeuw, waren er in onze streek vele
tegenstellingen, ook in de dorpen. Zo kennen wij de tegenstelling tussen
Gereformeerden (Hervormden) en Katholieken; tussen bezitters en
niet-bezitters en ook tussen Patriotten en Prinsgezinden.
Ook te Twisk bestonden die tegenstellingen, hoewel de religieuze
verschillen daar ongetwijfeld gingen tussen de Gereformeerden
(Hervormden) en Doopsgezinden (Menonieten). Een aanwijzing daarvan is
dat in de Doopsgezinde registers nog in 1809 afgevoerd wordt Dieuwertje
Pijper Cs D met als reden: "deze heeft haar geloof verloochend, en
is tot de gerifformeerde overgegaan".
Intussen is toen wel de grootste tegenstelling geweest de politieke. In
dit verband zouden wij willen opmerken dat Teunis Groot behoorde tot de
Doopsgezinden. De genoemde "domenie" Van Loenen was de
Hervormde predikant. De terloops genoemde burgermeester Jan Zijp, die
Hervormd was, zal ongetwijfeld de partij van de Prinsgezinden
(Oranjeklanten) hebben aangehangen, ofschoon zijn zoon Maarten, die hem
als burgermeester opvolgde, rustig in de Franse tijd deze functie bleef
waarnemen - en even rustig aanbleef toen Koning Willem I de troon
besteeg! Men heeft hem wel een "collaborateur" genoemd. De
Doopsgezinden zullen zeker meer neiging hebben gehad tot de Patriotten
te behoren. Zij waren immers, voordat de Fransen hier kwamen, de
onderliggende groep - in Twisk en in vele dorpen in Hollands Noorden
waren zij zeer sterk vertegenwoordigd. In veel gevallen behoorden de
gezeten veehouders tot de Doopsgezinden.
Met deze gezichtspunten is niet uitgemaakt wat er in het
"descours" - dat tot het dramatische verscheiden van Teunis
Groot aanleiding zal zijn geweest, wel het punt van onenigheid was.
Gaarne leggen wij deze vraag aan onze lezers voor.
© 1954-2024 |
Westfriese Families |
E-mail |
Sitemap
"Die zijn voorgeslacht niet eert, is zijn eigen naam niet weerd."
