Westfriese families
Westfriese Families

Kwartaalbladen » 1972 (jaargang 13) » No. 3 » pagina 39-41

Aris Veerman

Ons is gevraagd, of de in de omgeving van Hoorn voorkomende familie Veerman, waarin de naam Aris veelvuldig voorkomt, verwant is aan de andere "Veermannen" in de omgeving, zoals Klaas, Teunis en Pieter Veerman.
Dit blijkt inderdaad zo te zijn, hoewel de voornaam Aris afgeleid is van de vrouwelijke kant. Het is dus zuiver toeval, dat ook de Aris-tak Veerman verwant is aan vele naamdragers in onze omgeving.

Daarmee is niet gezegd, dat alle "Veermannen" familie van elkaar zijn!
Zoals veelal in Wesfriesland en omgeving is de naam ontleend aan het beroep van iemand die onder een patroniem bekend stond, dus bv. als Pieter Jansen", maar terwille van onderscheid met andere Pieter Jansens, en omdat hij het beroep van veerman uitoefende (een veel voorkomend beroep) geleidelijk in plaats van Pieter Jansen, Pieter Veerman werd genoemd.
Dit geschiedde vóór de invoering van de Burgerlijke Stand, want immers toen moest ieder een familienaam hebben!
De familie Veerman, welke wij op het oog hebben, kan, zonder veel moeite, vervolgd worden tot 1668! Het oudste trouw-  en doopboek van Andijk levert als tweede huwelijks-vermelding de volgende gegevens:
Anno 1668.

Aris Jansen, J. M., wonende op drie werven
Geert Pieters, J D, wonende op de Geusebuurt
zijnde het eerste paar hetwelke getrouwt is in de
nieuwe Kerk op den 15 januari 1668.

Uit latere gegevens blijkt, dat Aris Jansen de eerste "Veerman" is.
Minstens vier huwelijken werden van deze, later Veerman, genoemde personen patroniem in het bewuste Kerkregister aangeduid! Dit zijn achtereenvolgens de volgende te Andijk gesloten huwelijken:

Pieter Arisz, gedoopt 14-2-1674, gehuwd 26-1-1698 met Aaf Teunis

Teunis Pietersz, gedoopt 9-11-1698, gehuwd 14-1-1720 met Trijn Cornelis

Pieter Teunisz, gedoopt 6-10-1726, gehuwd 23-1-1752 met Marij Cornelis

Nu komt de naam Veerman in gebruik! Wij zijn nu in de 18e eeuw en vooral in die eeuw zijn vele "achternamen", familienamen dus, in gebruik gekomen. De doop van de zoon Cornelis te Andijk wordt in het doopboek nog zo sober mogelijk opgetekend als:

1758. 5 Febr. Cornelis Pieter Teunis
Marij Cornelis

Deze Cornelis Pietersz is te Andijk gehuwd op 25-2-1786 met Dieuwertje Jans, dochter van Jan Cornelissz Man en Grietje Dol. Cornelis was veehouder (boer genoemd) te Andijk, waar het echtpaar minstens 10 kinderen kreeg; op 11-8-1829 vertrekt het echtpaar met attestatie van Andijk naar Sijbekarspel. Daar overlijdt de man op 8-12-1849, de vrouw op 18-9-1840. Van de kinderen van Cornelis Pieterse Veerman en Dieuwertje Jans Man noemen wij er slechts twee. Het zijn de volgende:
1e Pieter, gedoopt Andijk 2-2-1794, gehuwd Andijk als j m op 19-2-1815 met Geertje Singer, gedoopt Andijk 19-12-1790 als dochter van Willem Singer en IJtje Mantel en weduwe van Willem Prins.
Uit dit huwelijk worden te Andijk en, na 1820 (!) te Sijbekarspel, een zevental kinderen geboren, waarvan de zoons geen van allen Aris genoemd worden. Uit de gehele Andijker periode blijkt dat tussen 1668 en 1820 geen enkele Aris is gedoopt, behalve de eerstgenoemde in 1668! Van de zoons noemen wij Willem, geboren te Sijbekarspel op 6-2-1823 en gehuwd te Andijk in 1848 met Trijntje Groot. Ook uit dit huwelijk is geen kind Aris geboren.

De naam Aris komt wel voor in het andere huwelijk, nl. van zoon Jan, gedoopt te Andijk op 13-4-1796. De belangrijkste gegevens luiden aldus:
2e Jan, gedoopt Andijk 13-4-1796, gehuwd Andijk 21-4-1816 met Maartje Boeder, gedoopt Andijk 22-1-1797 als dochter van Pieter Boeder en Marij Visscher, alias Blaauw.
Uit dit gezin zijn een tiental kinderen geboren; de eerste vijf te Nibbixwoud, de vijf latere te Beemster. Hiervan zijn zeker vier zoons gehuwd, te Wervershoof en te Beemster.

De tweede zoon, Pieter Veerman, heeft gezorgd dat de voornaam Aris weer in de familie voorkwam. De belangrijkste gegevens uit zijn huwelijk volgen hier:
Pieter Veerman, geb. Nibbixwoud (onder Hauwert) 4-2-1824, gehuwd Wervershoof 18-1-1851, veehouder te Wervershoof, met Antje Pijper, geb. Wervershoof op 4-6-1828, dochter van Aris Pijper en Grietje Kooi, landman te Wervershoof.

Uit dit huwelijk zijn te Wervershoof vier kinderen geboren, waarvan de tweede genoemd is Aris Veerman, een naam die sedert 1668 in de familie Veerman niet meer voorkwam. Duidelijk is, dat deze voornaam ontleend is aan die van de vader van Antje Pijper, Aris Pijper, boer te Wervershoof. Sedert 1855 komt de voornaam Aris voortdurend voor onder de nakomelingen van Pieter Veerman en Antje Pijper; ook in de familie Pijper, waar de naam aan ontleend is, komt de naam Aris als voornaam regelmatig voor.

Het is dus duidelijk dat de veelvuldig voorkomende Aris Veerman en vele van de naamdragers met een andere voornaam verwanten zijn.


© 1954-2024 | Westfriese Families | E-mail | Sitemap
"Die zijn voorgeslacht niet eert, is zijn eigen naam niet weerd."

Westfries Genootschap